Page:Apte - English-Sanskrit Dictionary.pdf/4

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread, but needs to be validated.
ACC
4
ACH

Acclivity. s. उत्संगः.

Accommodate, v. t. युज् 10, See Adapt; ‘a. oneself to the will of’ भावमनुप्रविश् 6 P (सवामिनो भावं भृत्योऽनुप्रविशेत्). 2 वसतिस्थानेन उपकृ 8U, उपकरणद्रव्याणि उपक्लृप् c 3 संधा 3U, प्रशम् c., (dispute &c.). -ion, s. संयोजनं, संधानं. 2 उपकरणद्रव्योपकल्पनं &c.

Accompany, v. t. अनु-इ 2 P, अनुया 2 P, परिवृ 5 U or c.; संयुज् 10; सह चर् or व्रज् 1 P, सं-इ, अनुसृ 1 P, सहचरो भू 1 P. -ed, a. सहित, अनुषक्त, समेत, परिवृत, परिवार, in comp. by Bah. comp with or word indicating ‘companion-ship’; वसंतसहायः-सवसंतः-वसंतद्वितीयः कामः ‘Cupid a. by Spring.’

Accomplice, s. अनुषंगिन्; See Accessory.

Accomplish, v. t. साध् 5 P or c., सिध् c. (साधयति); पूर् 10; समाप् c., अनुष्ठा 1 P, संपद् c., नर्वृत् c. -ed, a. सिद्ध्, सं-, पूर्ण, संपन्न. 2 विशारद, निपुण, गणवत्, कृतिन्. -ment, s. सिद्धि-समाप्ति f., निर्वृत्ति f., निष्पत्ति f. 2 कृतार्थता, कृतकृत्यता 3 गुणित्वं, निपणता, वैचक्षण्यं, गुणः.

Accord. v. i. सं-अभि-आ-भाष् 1 P, मंयुज् pass. 2 एकचित्तीभू 1 P, एकमनीभू. -v. t. See Give. -s. संसति f., स्वीकरणं. 2 ऐकम्यं, एकचित्तता; ‘with one a.’ एकचित्तीभूय. 3 एकतालः (in music); ‘of one's own a.’ यदृच्छया, स्वयं, स्वेच्छातः, कामतः. -ance. s. अनुसारः, सादृश्यं, अनुरोधः; ‘in a. with his words’ तद्वचनानुसारेण-रोधेन; oft. by the instr. or abl. of the noun itself; सचिवाज्ञया, मदादेशात् &c. -ing, prep. यथा, अनुरूपं, अनु, in comp.; ‘a. to seniority’ अनुज्येष्ठं; ‘a. to desire’ यथेष्टं, यथाभिमतं; ‘a. to one's power,’ यथाशक्ति. -ingly. adv. इत्थं, तदनुरोधात्, तदनुसारेण, तथाच.

Accost, v. t. सं-अभि-आ-भाष् 1 A. अभिधा 3 U. समामंत्र् 10 A. संबुध् c.

Accouchement, s. प्रसूति f. प्रसवः.

Accoucheur, s. प्रसव-सूति-वैद्यः.

Account, s. गणना, संख्यानं, विगणनं; ‘balancing a. s’ गणनां समीकृत्य. 2 मूल्यं अर्थः अर्घः. 3 गणना, मात्रा ‘of what a. is a king’ राजेति का मात्रा or गणना, 4 वृत्तांतः, कथा, कतनं, उपाख्यानं; ‘to turn to a.’ हतं साध् c., हितानुकूल a. कृ 8 U; ‘take into a.’ समीक्ष् 1 A, गण् 10, तेजसां हि न वयः समीक्ष्यते (R. XI. 1). 5 कारणं, हेतुः, निमित्तं; ‘on a. of’ ex. by the abl. or instr.; हेतोः, निमित्तेन, अर्थं-र्धे; ‘on this a.’ अतः, अतःकारणात्; ‘on no a.’ न कथंचन; ‘on one's a.’ कृते (gen.); ‘on all’ a. s’ सर्वथा. -v. t. मन् 4 A. 2 गण् 10; ‘a. for’ कारणं-निमित्तं-दृस् c. (with gen.). -able, a. चिंत्यहेतुक, प्रतिसंख्येय. 2 परानु-योगायत्त. -ant, s. गणकः, तेखकः, गणनाकृत् m.

Accoutre, v. t. संनह् 4 P or c. -ment, s. संनाहः, अलंकारः, भूषणं, प्रसाधनं, सज्जा.

Accredit, v. t. विशासप्त्रं दा 3 U. 2 See ‘Believe’. 3 See ‘Ascribe’. -ed, a. मत, संमत, स्वीकृत.

Accrescent, a. See ‘Increasing’ under ‘Increase’.

Accretion, s. See ‘Increase,s’.

Accrue v. i. उत्पद्-जन् 4 A, प्राप् pass. 2 प्रतिवृत् 1 A, गम् 1 P; ‘the fruit a. s to the agent’ कर्तृगामि फलं.

Accubation, s. संवेशः, अधिशयनं.

Accumbent, a. संविष्ट, आधिशयान.

Accumulate, v. t. सं-प्र-चि 5 U, संग्रह् 9 P, राशीकृ 8 U, एकत्र कृ. -v. i. उपचि pass, वृध् 1 A, राशीभू. 1 P. -ion, s. संजयः, राशीकरणं.

Accurate, a. यथार्थ, सूक्षम, सत्य, यथावृत्त; विशुद्ध, See Exact. -ly, adv. यथार्थतः र्थं, सूक्ष्मतः, तत्त्वतः, सम्यक्, सत्यं. -Accuracy. s. याथार्थ्यं, सत्यता, यथार्थता, सूक्षमता.

Accurse, v. t. See ‘Curse’-ed, a. ex. by हतक, अपसद, at the end of nouns, or by दग्ध pr.; ‘the a. fate’ दैवहतकं, दग्धदैवः ‘a. man.’ नरापसदः. 2 निंद्य, गर्हणीय; शापग्रस्त, अभिशप्त, आक्रुष्ट.

Accusative, s. द्वितीया विभक्ति f.

Accuse, v. t. अभियुज् 7 A, 10, अपवद् 1 A, अभिशंस् 1 P, अधिक्षिप् 6 P, दुष् c. नार्हसि कामापराधैर्देवं दूषयितुं (Ka. 235); घातकः अयं इति तमभियुयुजिरे ‘they a. ed him of murder.’ -ation, s. अभियोगः, अपवादः, अधिक्षपः, अभिशंसनं, दूषणं. -er, s. अभियक्तृ m., अभियोगिन् m.

Accustom, v. t. अभ्यस् 4P, अभ्यासं or घ्यवहारं कृ 8 U; ‘to be a. ed’ अभ्यस्त-परि-चित -a. भू 1 P.

Ace, s. एकबिंदुः, 2 अणः, लवः, ‘within an a. of’ आसन्न, a.

Acerb, a. तुवर, कटु, अम्ल. -ate, v. t. अमूकृ 8 U. -ity, s. कटुता, अम्लता; ‘a of temper’ स्वभावपरुषता, रुक्षता.

Acetic, a. See ‘Acid, a.

Acetify, v. t. अम्लीकृ 8 U.

Ache, s. वेदना, पीडा, व्यथा; ‘head-a.’ शिरोवना; ‘:I have a strong head-a.’ वलवती शिरोवेदना मां बाधते; ‘tooth-a.’