The Catechism of the Council of Trent/Praxis Catechismi
PRAXIS CATECHISMI,
SEU
CATECHISMUS
IN
SINGULAS ANNI DOMINICAS DISTRIBUTUS ET EVANGELIIS ACCOMMODATUS.
DOMINICA PRIMA ADVENTUS.
Erunt signa in Sole, et Luna, &c. Luc. xxi. 25, &c.]—Hoc Evangelium ad argumentum de judicio generali traducendum est. Quare hic recurrat Parochus ad articulum Symboli. "Inde venturus est judicare vivos et mortuos," p. 61, et seqq. prout. faciendum præcipitur, p. 18, vel secundum aliarum Ecclesiarum ritum.
Ecce rex tuus venit tibi, &c. Matt., xxi, 5, &c.]—Hîc opportunè tractabit parochus ea, quæ de Incarnatione, et causis adventûs Christi Domini nostri habentur art. 2. et 3. Symboli Apostolici, p. 31, et 37.
Invenietis asinam alligatam, et pullum cum ea; solvite, &c.]—D. Athanasius in sermone de verbis hujus Evangelii ostendit ex hoc loco Apostolis et eorum successoribus factam esse potestatem solvendi eos qui, instar asinorum, peccatorum pondere pressi, ad eos confugerent. Quare hîc populo exponet Parochus quæ habentur de confessione, p. 189, et seqq. et absolutione, p. 181, et de potestate remittendi peccata in Ecclesia, p. 82, et seqq.
DOMINICA SECUNDA.
Cum audisset Joannes in vinculis, &c. Tu es qui venturus es, &c. Matth., xi, 2, &c.]—Ista Joannis interrogatio tam sedula, ostendit quanto cum studio curare debeamus ut de rebus fidei et nos, et ii, qui nobis subsunt, ritè, et à Catholicis doctoribus instruamur. Vide quæ huic argumento inserviunt initio Catechismi, usque ad primum Symboll articulum.
In vinculis.]—Fides usque ad vincula, immò ad necem usque, cùm opus est, et a judice urgemur profitenda est; nec est satis eam pectore inclusam habere, quantumvis rectam et sinceram, ut ostenditur, p. 22, et seqq. vel "Erunt signa in Sole et Luna," &c. ut in Dominica præcedenti.
DOMINICA TERTIA.
Confessus est et non negavit, Joan. i. 20, &c.]—Ex hoc loco simpliciter verum fateri docemur, nec intermiscere jusjurandum, ut nobis fides adhibeatur. Vide quanto, et sub quibus pænis jurare prohibitum, in 2. præcepto, p. 254, et seqq.
Quid ergo baptizas, si tu non es Christus, &c.]—Agendum hîc de ministris baptismi, de quo, p. 119, et seqq. et quomodo sese habeant in dispensatione Sacramentorum Christus Dominus et minister, quantùm ad effectum Sacramenti, p. 108, et seqq.
Cuius ego non sum dignus, &c.]—Hic monere parochus populum sibi creditum debet ut se pro festis natalitiis ad sacram sinaxim præparet, et agere de condigna tanti hospitis (cuius corrigiam calceamenti solvere indignum se Joannes Baptista censet) susceptione, vide de præparatione ad Eucharistiam, p. 167, vel "Cum audisset Joannes in vinculis, ut in Dominica præcedenti."
DOMINICA QUARTA.
Anno quintodecimo imperii Tiberii Cæsaris, &c. Luc. iii. 1.]—Cur hîc principum mundi fiat mentio, eadem ratio afferri potest, quæ affertur in articulo 4. Symboli de eodem Pontio Pilato.
Factum est verbum Domini super Joannem, &c.]—Quoniam Joannes non nisi a Deo legitimè vocatus officium verbi Dei predicandi exercuit: ideo hîc de legitimâ vocatione ministrorum Ecclesiæ parochus disseret, ut habetur de sacram. Ordinis, p. 212, et seqq. legitimosque, eos ministros non esse dicat, qui missi non sunt, ut traditur in præfatione.
In deserto.]—Hic de probitate et morum integritate ministrorum verbi (qui sunt sacerdotes) agatur ex codem loco 212, et seq. et de castitate, quæ eis, quando fiunt subdiaconi, indicitur, ut hab. ibidem.
Prædicans Baptismum pœnitentie.]—Quomodo adulti, qui baptismum suscipere debent, affecti esse debeant, et præteritæ eos vitæ poenitere, traditur, p. 126, et seqq.
Parate viam Domini, rectas pacite semitas Dei nostri.]—Hic de præparatione ad Eucharistiam, de qua in superiori Dominica, et de necessaria mandatorum Dei observantia, de qua, p. 237, et seqq. vel. "et confessus est, et non negavit," ut in Dominica præcedenti.
IN DIE NATIVITATIS DOMINI.
Peperit primogenitum filium suum, &c. Luc. ii. 7, &c.]—Explicetur articulus Symboli. Natus ex Maria Virgine. Qui est hujus loci maximè proprius, de quo, p. 38, et seqq. Eodem die ad Missam majorem.
In principio erat verbum, et verbum erat, &c. Joan i. 1, &c.]—Quoniam hic locus dum agitur de æterna Christi Domini generatione adducitur, p. 35, hinc parochus petet hujus loci expositionem.
Et verbum caro factum est.]—Hic exponatur mysterium Incarnationis prout habetur, p. 36, et seqq.
Gloriam quasi unigeniti a patre.]—Quomodo hîc unigenitus sit etiam patre noster, vide p. 337.
DOMINICA INFRA OCTAVAM NATIVITATIS.
Et tuam ipsius animam pertransibit gladius, &c. Luc. ii. 35, &c.]—Ex hac Simeonis prædictione ansam sumere poterit parochus explicandi, cur Deus fideles jam baptizatos, quos filios habet carissimos, non eximat ab incommodis vitæ hujus, qua de re agitur, p. 129, et quò confugiendum tunc sit, de quo p 318, et seq.
Non recedebat a templo jejuniis et orationibus, &c.]—De privata et pub lica oratione habes, p. 330. Quomodo ad orationem, et jejunium et eleemosyna jungenda sint, p. 331, et quomodo ista tria conducant ad satisfactionem peccatorum, p. 332, et seqq. et. 204.
IN CIRCUMCISIONE DOMINI.
Et postquam consummati sunt dies octo, ut circumcideretur puer, &c. Luc. ii. 21, &c.]—Quoniam circumcisioni successit Baptismus, hîc in genere dici poterit de vi, et efficientia Sacramentorum novæ legis supra antiquæ legis Sacramenta, ut habetur, p. 111.
Vocatum est nomen ejus Jesus, &c.]—Quàm convenienter hoc nomen inditum fuerit Christo Domino, et quare, vide p. 33.
Observandum hic etiam est pueris nunc in baptismo, et olim in circumcisione nomen esse imponendum: cujus rei quænam sit ratio, et quale nomen puero imponi debeat, habes, p. 136. Denique cum impositio nominis sit una ex ceræmoniis in baptismo usitatis, hide baptismi ceramoniis et ritibus apta concio haberi poterit, p. 133, et seqq.
IN DIE EPIPHANLE.
Vidimus enim stellam ejus in Oriente, &c. Matth. ii. 2, &c.]—Quoniam non ineptè per hanc stellam philosophica de Deo scientia potest intelligi, sicut per responsum sacerdotum fidei lumen, non malé hic adaptari poterunt quæ de differentia sapientiæ Christianæ à Philosophica notitia habentur, p. 23.
Et procidentes adoraverunt eum, &c. Matth. ii. 11, &c.]—Hic de adoratione Dei, quæ Latria dicitur, et simul de veneratione Sanctorum, quæ Dulia nominatur. Vide in expositione Decalogi p. 237, et 245, usque ad secundum præceptum. Hic agi etiam potest de Eucharistiæ veneratione et adoratione. Nam si eundem Christum, quem Magi adorave. runt præsentem in Eucharistia agnoscimus, et confitemur; ut disertis verbis probatur, p. 159, et seqq. si pii esse volumus, cur non æque ac Magi eum adorabimus? Vide p. 146, et seqq.
DOMINICA INFRA OCTAVAM EPIPHANIE.
Secundum consuetudinem nuptiæ facte sunt, Luc. ii. 42, &c.]—De observatione dierum festorum, lege, p. 267, et seqq.
Et erat subditus illis, &c.]—De officio liberorù erga parentes, vide p. 271, et seqq.
DOMINICA SECUNDA POST EPIPHANIAM.
Nuptiæ factæ sunt in Cana Galilææ, &c. Joan, ii. 1, &c.]—De Sacramento Matrimonii, vide p. 225, et seqq.
Hoc fecit Jesus initium signorum suorum.]—Hæc conversio aquæ in vinum valet plurimùm ad confirmandos rudiores in fide Transsubstantiationis, quæ fit in augustissimo Altaris Sacramento de qua vide p. 161, et seqq.
DOMINICA TERTIA.
Ecce leprosus veniens adorabat eum, Matth. viii. 2, 3, &c.]—Per lepram hæresim significari dicunt Patres. Qui verò sunt censendi hæretici, et qui à castris Ecclesiæ, ut olim leprosi ejicendi, habetur, p. 70, et seqq.
Vade, ostende te Sacerdoti.]—De honore Sacerdotibus Domini, et Ecclesiæ præfcctis exhibendo, vide P. 275.
Vade, ostende te Sacerdoti, &c.]—Longè excellentiorem virtutem nostris Sacerdotibus tributam docet Chrysostomus lib. 3, de Sacerd. quàm Mosaicis, quòd illi oblatos sibi leprosos non mundarent; sed mundatos tantùm esse declararent; nostri verò hominem peccati leprâ maculatum, dum absolutionis. beneficium rite præparato impendunt, verè emundant, et perfecte sanitati restituunt. Hîc de potestate clavium Sacerdotibus concessà, ut habetur, p. 82, et sequentibus.
DOMINICA QUARTA.
Ascendente Jesu in naviculam, Matth. viii. 23.]—Inter multa, quæ Ecclesiam repræsentant, est navicula illa seu arca Noe, de qua, p. 74. Hic ergo de Ecclesia Catholica, et notis, quibus internoscitur, parochus agere poterit: prout habetur, p. 73, seqq.
Domine salva nos, perimus.]—Quoniam nullum est tempus, in quo ita hominum vita, quam in propinquo animæ exitu, periclitetur; ideo parochus ex hoc loco hortari poterit suos subditos ut cùm mortis dies instabit, ad Deum maximè recurrant, et extremæ unctionis Sacramentum accipiant, de quo, p. 206, et sequentibus.
Qualis est hic, quia venti et mare obediunt ei?]—Quomodo creaturæ omnes eum, quem à Deo ab initio acceperunt, cursum teneant homine dempto, vide p. 350.
DOMINICA QUINTA.
Et inimicus homo superseminavit zizania, &c. Matth. xiii. 25, &c.]—In Ecclesià duo sunt hominum genera, boni, qui tritici nomine designantur; improbi nomine zizaniorum, vide p. 72, et seqq. Vel per zizania intelliguntur odia, atque rixæ, quas pater dissentionis Diabolus seminare conatur in agro filiorum pacis, cujus morbi remedium habes, p. 281, 285, et 286.
Inimicus homo hoc fecit.]—De odio dæmonum in nos, et ad tentandum audacia et perversitate, vide p. 374; et ut omnis mali culpæ auctor, mali verò pænæ sit exactor, vide p. 378.
DOMINICA SEXTA.
Simile est regnum cœlorum grano sinapis, Matth. xiii. 31, &c.]—Quoniam juxta Doctores per granum sinapis fides intelligitur; hic tractanda sunt, quæ de ejus necessitate habentur, p. 24, et quomodo servanda sint ea quæ fide credenda proponuntur, p. 26, et 27, et ejus excellentia et quantum differat Christiana de Deo sapientia ct philosophica divinarum rerum notitia, p. 23.
Cum autem creverit.]-Fidcm augeri posse traditur, p. 329.
Iterum simile est regnum cœlorum fermento, quod acceptum mulier.]—Hanc mulierem Ecclesiam interpretantur, quæ in doctrina fidei aut morum (per fermentum designata) errare non posse traditur, p. 77.
Donec fermentatum est totum.]—Hic de communione Sanctorum et meritorum participatione explicari possunt, quæ, sunt, p. 79, et seq.
DOMINICA IN SEPTUAG
Simile est regnum cœlorum homini patrifamilias, Matth. XX. 1, &c.]—Hic paterfamilias est Deus, qui cur pater dicatur, habes, p. 25, et 26. 332, et 333.
Receperunt ipsi singulos denarios.]—Denarii nomine coelestis beatitudo designatur, quam hic paterfamilias alacriter et sinceré in vinea sua, id est, in cultura mandatorum divinorum laborantibus præstat. De hoc vitæ æternæ denario lege quæ diffuse traduntur, p. 92, et seq
et 241, 343, et seqq. Hujus verò beatitudinis consequendæ certam viam, ac rationem habes, p. 346, et seqq. Item. exhortatio ad colendam hanc vineam mandatorum illustris habetur, p. 238, et seqq.
Singulos denarios, &c.]—In cœlo tamen varietas est meroedis, et gloriæ, pro ratione laboris et affectus, quo quis operatur, p. 88, et 99.
DOMINICA IN SEXAG.
Exiit qui seminat seminare semen suum, &c. Luc. viii. 5. &c.]—Semen hoc in terram sparsum est verbum Dei, exponente Domino, de quo, vide p. 362, et quomodo sit audiendum, vide præfet. VENIT DIABOLUS, &c.]-De dæmonis conatu, et impugnatione habes, p. 376, et seqq.
Et a sollicitudinibus et divitiis, &C.]—Quantùm divitiæ et effræenes rerum temporalium cupiditates impediant hujus divini seminis fructum habes, p. 350, et seq.
DOMINICA IN QUINQUAG.
Tradetur enim Gentibus, et illudetur, Luc. xviii. 32, &c.]—Ut Christi milites ejus crucem tamquam vexillum sui ducis contuentes, ad arma pœnitentiæ sumenda exstimulentur, ideo hoc Evangelium ineunte quadragesimâ legitur, quod passionis Dominicæ summam complecitur, quo loco non importunè parochus exponet, quæ de Passione Domini fusè traduntur, p. 43, et seqq. Vel si in aliud tempus commodius differre malit hoc argumentum; hodie alteram Evangelii partem pertractabit, ut sequitur.
Cœcus quidam sedebat secus viam.]—Hic cæcus genus humanum denotabat, de cujus post peccatum statu misero, vide p. 350.
Jesu fili David miserere mei.]—Hic quomodo Deum aliter oremus ac Sanctos ex hac formula demonstrabis, ut habes, p. 327. Porrò si angustiis, aut tribulationibus premimur, aut re aliqua indigemus, ad Dominum cum hoc cæco nobis recurrendem est, precibusque sollicitandus Deus, ut nobis adsit. Vide de necessitate et utilitate orationis, p. 317.
Quid tibi vis faciam.]—Hîc causas, ob quas clementissimus Deus vult à nobis rogari, etiam si sciat quibus rebus indigeamus, ex p. 318, et 319, proferes.
FERIA IV. CINERUM.
Cum autem jenunatis. &c. Matth. vi. 16, &c.]—Cùm quadragesimæ jejunium eo nomine sit institutum, ut totius anni peccata hac quasi solemni mulctà redimeremus, hodiè parochus excitare fidelem populum debebit ad poenitentiam amplectendam, de cujus necessitate scribit, p. 81, et 180, docere quibus gradibus ad poenitentiam licet ascendere, p. 179, et quibus operum generibus pro peccatis satisfacere possimus, p. 204, et seqq.
Nolite thesaurizare vobis thesauros in terra]—Vide adversus eos qui opes congerere undequaque studeant, p. 292. 294, et seq.
Thesaurizate vobis thesauros in cœlo.]—Quoniam parochi frequenter fidelem populù ad eleemosinas pauperibus erogandas excitare debent: hic hoc studiosè præstabunt ex his quæ habentur, p. 314, 315, et seq. et 372.
DOMINICA PRIMA QUADRAGESIMÆ.
Ut tentaretur a Diabolo, &c. Matth. iv. 11, &c.]—Cùm sit tentatio vita hominis super terram, ut dicit Job, vii. hic de tentatione agendum, de generibus tentationum, ad quid permittantur homines tentari, quibus armis tentationibus resistendum, et cætera hujusmodi, quæ habentur, p. 375, et seqq.
Non in solo pane vivit homo.]—De pane spiritali de quo hic agit Christus Dominus, vide p. 362, et seq.
Angelis suis Deus mandavit, &c.]—De Angelorum custodia erga homines, p. 333, et 334.
Dominum Deum tuum adorabis.]—De adoratione Dei quæ fide, spe et charitate, perficitur, vide p. 244.
DOMINICA SECUNDA QUADRAGESIME.
Assumpsit Jesus Petrum, et Jacobum, et Joannem, et deduxit eos, &c. Matth. xvii. 1, &c.]—Hic afferri possunt ea, quæ de loco et tempore, quo homines ad divina contemplanda aptiores sunt, habentur, p. 243.
Bonum est nos hic esse.]—Hic tractari possunt, quæ de summa eorum dignitate, qui Deo obediunt, habentur, p. 358. Vel de intimis hominum sanctorum gaudiis, p. 363. Poterunt etiam Parochi de duodecimo articulo hic habere sermonem, de quo, p. 92, 93.
Hic est filius meus dilectus, &c.]—Hic de æterna filii generatione latissimus sese offert dicendi campus, de qua, p. 35, et seq. vel secundum aliarum Ecclesiarum ritum.
Miserere mei fili David, Matth. XV. 22, &c.]—Hic typum habes perfectæ orationis quantum spectat ad duas conditiones, quæ in oratione maximê desiderantur, fidem videlicet, et perseverantiam, de quibus, p. 329, et seqq.
Filia mea male torquetur adæmonio, &c.]—Hujus mulieris exemplo Parentes monentur diligentem liberorum curam gerere; de qua, p. 278.
Dimitte eam, quia clamat post nos, &c.]—Si Apostoli in hac vita degentes, adhuc pro se soliciti pro Chananeâ interpellant, et exaudiuntur, et in cælo mutire non audebunt, inquit D. Hieron, contra Vigilantium. Hic de intercessione, Sanctorum, prout habetur p. 246, seqq.
DOMINICA TERTIA.
Et erat Jesus ejiciens Dæmonium, et illud erat mutum, Luc. xi. 14., &c.]—Dæmonis proprium est eum, quem possidet, reddere mutum, id est, á confessione peccati revocare. Sed tamen non est alia ratio ejeciendi Dæmonis, quam ut linguam solvas ad detegendum coram Sacerdote peccatum, vide quæ de Confessione habentur, p. 189, et seqq.
Omne regnum in seipsum divisum desolabitur.]—Ecclesia est Christi regnum, ut habetur, p. 346. Id autem, ut in seipsum non sit divisum, unum esse necesse est, unde hic de unitate Ecclesiæ agendum est, ex p. 74, et seq.
Revertar in domum meam.]—De relabentium in peccati gravitatem, p. 47. Et quid post confessionem agendum, p. 204, et seq.
Tunc assumit alios septem spiritus nequiores se.]—Hic locus p. 374, inducitur ad probandum non unum tantum da monem, sed plures etiam interdum hominem tentare; patet autem ex hoc loco dæmonem acrius eos tantare, qui ab eo defecerunt, ut est p. 375, et seqq.
Beatus venter qui te portavit.]—Glorificatione B. Mariæ Virginis hoc Evangelium concluditur; de qua habes, p. 39, 40, 326.
DOMINICA QUARTA.
Unde ememus panes, ut et manducent hi? &c. Joan, vi. 5. &c.]—Hic aptè explicari poterit illa petitio Dominica orationis; "Panem nostrum quotidianum da nobis," p. 357, et seqq.
Notandum pretereà quòd panis iste vim etiam habebat sedandi sitim, ut tenent doctores. Ita et panis Eucharistia laicis pro calice est. Lege de Communione sub una specie, p. 171, 172.
Hoc autem dicebat tantans eum.]—Quomodo Deus hominem tentet, vide p. 376, et seq.
Distribuit discumbentibus.]—Christus non distribuit, sed dedit Apostolis, et illi distribuerunt turbæ, Matth., xiv. 19. Sic à mundi initio per Patriarchas et Prophetas, et postea per Apostolos eorumque successores Deus verbum Dei et sacramenta subministrat, ut habetur p. 13, 14, et 108. Christus tamen est qui hæc omnia præcipuè efficit, p. 108.
Hic est vere Propheta.]—De gratiarum actione, p. 326.
DOMINICA IN PASSIO.
Qui ex vobis arguet me de peccato? Joan, viii. 46, &c.]—Innocentia Christi in hodierno Evangelio convenienter profertur in medium, ut in promtu sit nobis causa Dominica Passionis quam hodie representare incipit Ecclesia, nimirum non propria illius delicta, sed nostra, De causis Passionis Christi habes, p. 47.
Si veritatem dico vobis.]—Mendacio cavere docemur de quo multa p. 301, et seqq.
Qui ex Deo est, verba Dei audit, &c.]—De verbo Dei audiendo, p. 16, et 362.
Nomne bene dicimus nos quia Samaritanus, &c.]—Ex hoc loco Parochus ansam poterit arripere ad excitandos suos Fideles ad injurias condonandas, qua de re multa habentur, p. 364, et seqq.
Sed honorifico Patrem et vos inhonorastis me.]—Christus'sæpe, et à multis graviter inhonoratur, sed ab iis maximè qui ejus verbum vel malè interpretando, vel ad vana convertendo polluunt, de quo, p. 262.
Tulerunt ergo lapides, ut jacerent in eum.]—Ex hoc loco perspici potest, et tempus et genus mortis à Christo delectum fuisse, qua de re, p. 43, et seqq.
DOMINICA IN RAMIS PALMARUM.
Evangelium ut in prima Dominica Advents, de quo ibid. Caeterum quoniam ad Eucharistiam percipiendam ex præcepto Ecclesiæ eo tempore omnes discretione præditi obligantur, ideo ex his Evangelii verbis "Ecce Rex tuus venit tibi man suetus," ad ejus sumptionem Fideles hortari poterit parochus ex his quæ habentur, p. 147, 148, 163, et deinceps; et quoniam parentes utplurimum negligentissimi sunt ad liberos suos ad Eucharistiæ perceptionem præsentandos, idco eis maximè Parochus inculcabit, quæ de atate ad quam pueri ad eam percipiendam tenentur, et habentur, p. 171.
In die sancto Parasceves.]—Hoc die quoniam solemnis de mysterio Passionis Domini nostri Jesu Christi concio haberi solet; ideo præterea, quæ in expositione art. 4. Symboli habentur, p. 43, et seqq. hæc insuper hoc die tractari posse videntur. De singulari amore, quo Deus genus humanum prosecutus est, cum illud morte unigeniti filii sui redimere voluerit, de quo, p. 336. De primi parentis lapsu et miseriis, quæ illum consecutæ sunt, de quibus, p. 32, 250, et seqq. quomodo ex passione Christi omnis remissio peccatorum emanarit, de quo, p. 84, et 368, et proinde omnia Sacramenta ex hac Christi passione virtutem acceperunt, ut est, p. 110, et 111. De sacrificio Christi tam cruento quám incruento ex p. 175. De satisfactione et merito Christi, de quo, p. 202, et 203. Denique quomodo nulli unquam patuit, sed nec patere quidem potest aditus ad regnum cælorum sine hac de redemptionis humanæ per Christum fide, ut est, p. 31, idque esse summam et cardinem totius Christianæ religionis, scire Jesum Christum, et hunc crucifixum, ut habetur, p. 16.
DOMINICA PASCHE.
Surrexit, non est hic, &c., Marc. xvi. 6. &c.]—De resurrectione Domini exponetur artic. Symboli Apostolici,"Tertià die resurrexit à mortuis," p. 50.
FERIA SECUNDA POST PASCIIA.
Et duo ex discipulis jesu ibant ipsa die in Castellum, xxiv. 13, &c.]—Quoniam fieri vix potuit ut Parochus omnia, uæ ad resurrectionem Christi pertinent pridiè explicuerit, ideo hoc die poterit ea quæ prætermisit, ex eo loco repetere.
Oportuit pati Christum, et ita intrare in gloriam suam.]—Hic locus est proprius causas exponendi ob quas necesse fuit Christum resurgere, quæ habentur, p. 55, et exemplo Christi fideles hortandi ut omni studio incumbant ut cælesti regno potiantur; quod habetur p. 343, et de commodis tribulationis, p. 378, et seq.
Et factum est dum recumberet cum iis, accepit panem.]—Hic locus pro prius est ad probandum utramque Eucharistiæ speciem laicis necessarió non exhibendam, de quo multa, p. 171, et seq.
FERIA TERTIA POST PASCHA.
Stetit Jesus in medio discipulorum suorum, Luc. xxiv. 36, &c.]—Hic de quatuor dotibus corporis gloriosi agi potest, ut habetur, p. 90, et seq.
Pax vobis.]—Quoniam regnum Dei, teste Apostolo, pax est et gaudium in Spiritu Sancto: Hic quale sit regnum Christi in pios tractari potest, ut habetur, p. 346.
Predicare in nomine ejus penitentiam et remissionem peccatorum.]—Quomodo pænitentiæ prædicatio à Christo Apostolis injuncta sit ex hoc ipso loco probatur p. 81. Unde potes tam expositione articuli de remissione peccatorum, quam ex his quæ de Sacramento pænitentiæ hîc habentur, longissimam habere concionem.
DOMINICA PRIMA POST PASCHA.
Cum sero esset die illa, una sabbatorum, Joan. XX. 19, &c.]—Christi resurrectio nostræ est resurrectionis exemplar, quain maxime stabilire necesse fuit, ut pariter nostra stabiliretur quibus autem tum Scripturis, tum rationibus nostra stabiliatur resurrectio, vide p. 55, 85, et scqq. "Una sabbatorum" autem quid sit vide, p. 265.
Quorum remiseritis peccata, Joan. XX. 23, &c.]—De potestate clavium sacerdotibus concessa, p. 82, et seq. et 350.
Mitte dicitum tuum in loco clavorum, &c.]—Qualia futura sunt corpora post resurrectionem, et cur Christus et martyres cicatrices retinebunt, habes, p. 89, et seqq.
DOMINICA SECUNDA POST PASCHA.
Ego sum Pastor bonus, x. 11, &c.]—Pastorum nomine comprehenduntur non solùm Episcopi et animarum rectores, sed etiam Reges, Magistratus, Parentes, et Magistri. Quid veró Pastores ejusmodí ovibus debeant, et quid vicissim oves Pastoribus, habes p. 273, et seq.
Mercenarius autem, et qui non est Pastor.]—Quis sit iste mercenarius et non pastor, vide p. 213, et seq.
Et fiet unum ovile et unus Pastor.]—Hic de unitate Ecclesiæ, de qua p. 74, et seqq. Unoque universali Ecclesiæ Pastore D. Petro, et D. Petri successore Rom. Pontifice, de quo p. 74, et seq. et 222, et 223.
DOMINICA TERTIA POST PASCHA.
Modicum, et non videbitis me, Joan. xvi. 16, &c.]—Efficax consolationis genus, dum temporarius mæror pro Christo susceptus, æternis gaudiis compensatur. Vide quæ de vita æterna habentur, p. 92, et seqq.
Vos vero contristabimini, mundus autem gaudebit.]—Quare perversi minus, pii verò acrius, á dæmonibus infestentur, et proinde illi gaudeant, ísti veró tristentur, vide p. 375.
Tristitia vnstra vertetur in gaudium, &c.]—Spe futurorum bonorum quomodo alacri et constanti animo adversa omnia toleraro debeamus, vide, p. 91, et seqq. et cur Deus sinat affligi bonos, p. 378, et seq.
DOMINICA QUARTA.
Si enim non abiero, Paraclitus non veniet, Joan. XVI. 7. &c.]—De Spiritu Sancto, deque admirandis ejus effectibus, et donis habes, p. 66, 67, et seqq.
Arguet mundum de peccato, &c.]—Spiritus Sancti proprium munus est, corda et compunctionem movere, et peccantem intrinsecus arguere. Quæ autem contritio vera sit, quasque res ea habere debeat, p. 182, et seqq. Huic etiam referri possunt ea quæ, de peccatis quæ remitti non possunt, habentur, p. 183.
DOMINICA QUINTA.
Si quid petieritis Patrem in nomine meo, Joan. xvi. 23, &c.]—De oratione, et ejus adjunctis hic proprius est decendi locus, de qua, p. 317, et seq.
Usque modo non petistis quidquam, &c.]—Hic proprié de modo quo Deum per Christum orare debemus, de quo, p. 329, et seqq. Hic etiam locus, p. 331, adducitur ad probandum in nomine Christi orandum esse.
IN FESTO ASCENSIONIS DOMINI.
Assumtus est in cælum, et sedet a dextris Dei, Marc. xvi. 19, &c.]—Hoc in loco artic. Symb. Apostolici qui de Ascensione est, explicabitur, p. 57, et seqq.
DOMINICA POST ASCENS.
Cum autem venerit Paraclitus, qui a patre procedit, Joan. XV. 26, &c.]—Hic de processione Spiritus Sancti a Patre et Filio, ex p. 68, et seqq.
Ut omnis qui vos intenficit, Joan. xvi. 2, &c.]—Hic præceptum Decalogi "Non occides," exponi poterit, de quo, p. 279, et seqq.
Arbitretur se obsequium, &c.]—De omnibus adversis et calamitatibus hujus vitæ idem judicandum est quod he his, quæ Christi causa patimur, nempe eas esse magnum Dei in nos benevolentiæ signum, ut habetur, p. 336.
IN FESTO PENTECOST.
Si quis diligit me sermonem meum servabit, Joan. xiv. 23, &c.]—Spiritus Sanctus ideo credentibus datur, ut sermonem Dei qui Decalogo comprehenditur, servare possint, ad quam rem, ut promptiores sint, adferat parochus quæ habentur initio explicationis Decalogi, p. 237, et seqq. vel quoniam, p. 240, hic locus adducitur ad probandum Dei mandata non esse impossibilia, ideo de hac re aget ex, p. 239
Vel hodié exponet quæ traduntur de Confirmationis Sacramento, p. 137, et seq. Quandoquidem tali die Apostolos à Spiritu Sancto confirmatos fuisse docent Patres.
FERIA SECUNDA POST PENTACOSTEN.
Sic enim Deus dilexit mundum, ut Filium suum unigentum daret, Joan, iii. 16.]—Hic locus proprius est ad ea populo exponenda, quæ de eximia charitate cælestis Patris in genus humanum, in creatione, et gubernatione demonstrata; sed multo magis in Redemptione habentur, p. 336, et seq.
Ut omnis qui credit in eum, non pereat.]—Hic quomodo fides in Christum omnibus hominibus ab omni ævo necessaria fuerit, docendum est ex, p. 31, et seq.
Qui credit in eum, non judicatur.]—De verbo "credere" habes, p. 22, quæ hic accommodare poteris: ex qua etíam dicendi forma Filium Dei vere Deum esse demonstrabis, ex p. 67.
Quia non credit in nomine unigeniti Filii.]—Quomodo Dei filius sit unigeni tus poteris declarare ex his, quæ habentur, p. 31, et contra qua ratione hic unigeni tus fratres habeat, p. 337, et 338.
FERIA TERTIA POST PENTECOSTEN.
Qui non intrat per ostium in ovile ovium, Joan. x. 1, &c.]—Hic locus proprius est ad ea explicanda, quæ de ligitima ordinatione ministrorum Ecclesiæ habentur, p. 212, et seqq. de ligitimo ministro Sacramenti ordinis, p. 223.
Et oves vocem ejus audiunt.]—De obedientia et honore, qui debetur Episcopis et sacerdotibus agitur, p. 275, et seq.
Alienum autem non sequuntur.]—Hæreticorum ministros non esse sequendos, vide p. 14, qui autem eos sequuntur, non oves sed hædi sunt, p. 376.
IN FESTO SANCTISS. TRINITATIS
Data est mihi potestas in cælo et in terra, Matth. XXviii. 18, &c.]—Hic explicanda sunt quæ de regno Christi in pios, et ratione quâ regnat in suis Fidelibus, habentur, p. 346, et seqq. de regno eitam gloriæ ejusdem, p. 347, item de potestate ipsius in Sacramentis tam instituendis quam conferendis, p. 108, et de potestate item clavium ejusdem, qua remittuntur peccata, p. 82, et seqq.
Baptizantes eos.]—Hic locus adducitur ad probandum, quo tempore baptismus obligare cæperit, p. 118, et ideò necessitate ejusdem, et præsertim in infantibus ea proferri possunt quæ habentur, p. 122, et deinceps.
In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti.]—Hic de materia et forma baptismi, quæ sunt, p. 114, 115, 116, et seq. accurate agendum est. Hic etiam de Sanctissimæ et gloriosissimæ Trinitatis mysterio poterunt agere Parochi, de quo p. 26, et seqq. Docebunt autem præsertim vulgus imperitum Sanctissimam Trinitatem pingi et formari non posse, atque adeo si quando pingatur, illam picturam proprietates quasdam illius exprimere, ut habetur, p. 249, et seqq.
Docentes eos servare quæcunque mandavi.]—Hic de necessitate, et possibilitate servandæ legis divinæ proferentur, quæ habentur, p. 239, et seqq.
IN EADEM DOMINICA.
Estote ergo miserciordes sicut et pater vester cœlestis, &c. Luc. vi. 36, &c.]—De hoc Evangelio in Dominica, 4. juxta aliarum Ecclesiarum morem.
Date et dabitur vobis.]—Hic de communicandis cum proximis hujus vitæ subsidiis produci possunt quæ habentur, p. 361, et seq. vel de eleemosynis, p. 328, 332.
Hypocrita! ejice primum trabem.]—De hypocritis quorum orationes Dominus rejicit, habes, p. 331. Item secundum aliquos.
Nisi quis venatus fuerit, &c. Joan, iii. 3, &c.]—Hic de necessitate baptismi, qui in nomine Sanctissima Trinitatis confertur, de ejus effectibus, et in universum quicquid de eo habetur, p. 112, et seq. explicabit.
IN FESTO CORPORIS CHRISTI.
Caro enim mea vere est cibus, &c. Joan. vi. 56, &c.]—De Eucharistiæ Sacramento, p. 146, et seq.
DOMINICA SECUNDA POST PENTECOSTEN,
Quæ est infra Octavam Corporis Christi.
Homo quidam fecit cœnam magnam, &c. Luc. xvi. 1, &c.]—Cœnæ nomine, quæ sub finem dici sumitur, cœlestis gloria nobis significatur, quam hic paterfamilias in ipsa vite clausula beatis donabit. In hoc argumentum, vide quæ ponantur, p. 94, et seq. et 353. Vel cœnæ nomine cum Paulo, 1 Cor. ii. intelligitur Sacrosanctum Christi corpus in Sacramento altaris: de que vide, ut supra, p. 146, et seq.
Et cæperunt omnes simul excusare.]—Quoniam omnes hæ excusationes ex mala concupiscentia proveniunt, ideo hic adversus concupiscentias pràvas agendum erit, ex p. 309, et seq. Simulque miseria nostra ob oculos ponenda, qui ea respuimus, quæ salutaria nobis sunt, rebus autem perniciosis nos addicimus, ut hi fecerunt, p. 350, et seq.
Villam emi.]—Vide in superbos, et ambitiosos, qui per hunc designantur, quæ habentur, p. 299, et seq.
Juga boum emi quinque.]—Vide in avaros, p. 313, et seq.
Uxorem duxi.]—Hic detestanda libido, et commendanda continentia et castitas, quæ aditum nobis ad cælorum regnum facilem præbet, vide p. 288, et seq. Vel secundùm alios.
Homo quidam erat dives qui induebatur, &c. Luc. xvi. 1, &c.]—De varietate in vestibus fugienda, vide quæ habentur, p. 290, et 291. Et quomodo necessariis tantum rebus ad victum et vestitum pertinentibus contenti esse debeamus, p. 360.
Sepultus est in inferno.]—Ecce quæ pæna maneat improbos, qui morte præoccupati sceleribus pleni decedunt, de qua, p. 64, et 65.
Ut portaretur ab angelis.]—Inter Angelorum officia hoc non postremum est, vide p. 333, et seq.
In sinum Abrahæ.]—De recaptaculis animarum post mortem habes, p. 51, et seq.
DOMINICA TERTIA POST PENTECOSTEN.
Guadium erit in cœlo super uno peccatore pœnitentiam agente, &c. Luc. xv. 7, &c.]—Inter cætera, quæ ad pœnitentiam, agendam peccatorem exstimulare debent, est ista cælitum lætitia, quâ perfruuntur ob peccatoris conversionem, Plura habes in hanc sententiam, p. 176, et 247, vel HOMO QUIDAM FECIT ut in Dominica præcedenti.
DOMINICA QUARTA POST PENTECOSTEN.
Cum turba irruerent in Jesum ut aud. verbum, &c. Luc. v. 1, &c.]—Vide exhortationem ad audiendum diligenter verbum Dei, p. 14, et in præfat. Et quomodo pro captu cujusque tradenda sit doctrina Evangelii, ibidem infra; idque præsertim diebus festis audiendum, p. 263.
Ascendens in unam navem, quæ erat. Simonis, &c.]—Petri navem non alterius ex Apostolis ingressus est Christus ut hoc suo facto insinuaret Petrum cum successoribus caput esse et principem pastorum Ecclesiæ: de hac tu, vide p. 74, et seq. et 222.
Exi a me Domine.]—Qui ad sacram synaxin accedunt, in Petri exemplo et centurionis, Matth. viii. agnoscsnt esse se tanti hospitis præsentià indignissimos: vide quæ de præparatione Eucharistia traduntur, p. 167, et seq. vel secundùm aliarum Ecclesiarum ritum.
Estote ergo misericordes sicut et Pater, &c. Luc. vi. 36, &c.]—Ut Christus nobis condonet, prius condouare ipsi debemus iis à quibus læsi fuerimus. Vide explicationem illius petitionis: "Dimitte nobis debita nostra," &c. p. 364, et seq. Vide item de hoc Evang. in festo Trinit.
DOMINICA QUINTA POST PENTECOSTEN.
Audistis quia dictum est antiquis. Non occides, &c. Matth. v. 33, &c.]—Hujus loci erit hoc decalogi præceptum exponere, prout habetur, p. 279, et seq.
Ego autem dico vobis, omnis qui irascitur.]—Hæc verba exponuntur, p. 281, et seq.
Audistis quia dictum est antiquis. Mon mæchaberis, &c.]—Hic'símiliter exponatur hoc præceptum, de quo habetur, p. 286, vel "cum turbæ irruerent in Jesum, ut supra."
DOMINICA SEXTA.
Misereor super turbam, quia ecce jam triduo sustinent me. Marc, viii. 2, &c.]—Præter ea, quæ notata sunt in Dominica quartâ Quadragesimæ poterit Parochus ea huc proferre, quæ de paterna Dei de hominibus cura habentur, p. 332, et seq.
Si dimisero eos jejunos deficient in via.]—Hic de imbecillitate hominum, qui nullum opus Deo gratum sine adjumento Dei possunt instituere, agendum est, ut habetur, p. 350, et seq. vel, "Audistis quia dictum est antiquis. Non occides, ut supra."
DOMINICA SEPTIMA POST PENTECOSTEN
Attendite a falsis Prophetis, &c. Matth. vii. 15, &c.]—Hic cavendum præcipitur ab hereticis. Quis verò censendus sit hæreticus habes, p. 73. Quomodo autem hi, cùm in Ecclesia non sint, ab ea puniri possint, p. 73. Quibus autem artibus hi falsi prophetæ utantur ad impia sua dogmata infundenda, habes, P. 14.
In ignem mittetur, &c.]-De hoc igne infernali, p. 51.
Sed qui facit voluntatem Patris mei, &c.]—Hæc sententia est veluti methodus brevissima, docens qua ratione ad regnum cœlorum pervenire possimus: quare quicumque cupimus illud adipsci, hanc sententiam præ oculis habere debemus, vide p. 350, et deinceps, ubi hæc tertia petitio, "Fiat voluntas tua, sicut in cœlo et in terra," explicatur. Vel "Misereor super turbam," ut in præcedenti Dominica.
DOMINICA OCTAVA POST PENTECOSTEN.
Redde rationem villicationis tuæ, Luc, xvi. 2, &c.]—De ratione reddenda, cum unusquisque migrat è vita, vide p. 61.
Facite vobis amicos de mammona iniquitatis.]—Ideo divites à Deo bonis cumulantur, ut pauperibus ea erogent, p. 363. Hic ad eleemosynas suo poteri exhortari Parochus, prout est, p. 298, 299, et 328. Hic etiam locus pro intercessione Sanctorum facit, de qua, p. 245, et seq. 326, et 327; vel "Attendite à falsis prophetis," ut in præcedenti Dominica, sicque deinceps omnia Evangelia que consequenter in reliquis Dominicis proponuntur, in quibusdam Ecclesiis, in præcedenti Dominica legi consueverunt, quod notare supersedimus.
DOMINICA NONA POST PENTECOSTEN.
Flevit super illam, Luc. xix. 41.]—Flevit Christus, ut nos flere doceat. Quomodò verò in pœnitudine erratorum sint adhibendæ lacrymæ, et quam diligcnter procurandæ, habes, p. 186, ubi de contritione agitur.
Quia si cognovisses et tu.]—Summa est status nostri miseria nostram miseriam non agnoscere, vide P. 350.
Quia venient dies in te, et circumdabunt te, &c.]—Hierusalem in eеxenplum punitur hujus hominis, qui, multis a Deo beneficiis ornatus, male eis in sui perniciem abutitur, vide p. 377.
DOMINICA DECIMA.
Hæc apud se orabat, Luc. xviii. 11, &c.]—Quibus virtutibus oratio debeat esse comitata, ut Deo placeat, et ab co exaudiatur, vide p. 327, et seq.
Deus propitius esto mihi peccatori.]—Hoc veri poenitentis exemplum inter alia proponitur, p. 327. Quare cum istius tum aliorum exemplo, qui habentur ibidem et p. 184, 185, ad veram pœnitentiam Parochi fidcles excitabunt. Est præterea excmplum eorum, qui, cùm peccatores sint, Deum orant et exaudiuntur, p. 322. Denique quanta humilitate ad Deum precaturi accedere debeamus hic demonstratur, p. 328.
Qui se exaltat, humiliabitur.]—Christi humilitatis exemplum maximum pondus habet ad nostram superbiam deprimendam, p. 43.
DOMINICA XI.
Et deprecabantur eum, ut illi imponat manum, Marc, vii. 32, &c.]—Istorum exemplo, qui Christum pro muto et surdo ad eum adducto, ut sanaretur, interpellant, monemur pro aliis orare. Quomodo vero id faciendum et pro quibus orandum habes, p. 324, et seq.
Misit digitos in auriculas ejus.]—Christi exemplo pueris in aurcs, oculi, pectus, humeri signo crucis baptismo, recte insigniuntur. Vide de his et alus baptismi cæremoniis, et earum significatione, p. 133, et seq.
Suspiciens in cœlum ingemuit, &c.]—Cùm Dcus sit ubique, cur potius in cœlum quàm aliò oculus convertamus, et cur in cælis esse dicatur, p. 339. Præterea quoniam sacræ literæ nos surdos et cæcos, et omnibus membris captos'sæpe appellant: ut habetur, p. 366, hic de malis quæ peccatum invehit, ut ibidem habetur, disserere Parochus commodè poterit.
DOMINICA XII.
Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo, &c. Luc. x. 37, &c.]—In hanc sententiam populo proponantur, quæ habentur initio explicationis Decalogi, p. 237, usque ad secundum præceptum, vel quia hoc Evangelium concurrit cum Dominica decima-septima, posteriorem hujus Evangelii partem priori prætermissa exponet.
Homo quidam descendebet ab Hierusalem in Hierico, &c.]—Hominis hujus ita miserabiliter à latronibus vulnerati nomine, Doctores intelligunt humanam naturam post Adæ lapsum, quæ, quot, qualia, et quanta, vulnera acceperit, habes, p. 31, 32, et 350, et seq. 358, et seqq. et 382, et seq. sæpeque alibi.
Samaritanus autem infundens oleum, &c.]—Hic de Sacramentis agat Parochus, quæ à nostro Samaritano, id est à Christo instituta sunt, tamquam remedia contra vulnera humanæ naturæ, per Adæ lapsum inflicta, ut habetur, p. 103, 104.
Curam illius habe.]—Nota genus humanum et Ecclesiam uni homini à Christo commissam, qua de re vidc, p. 74, et seq.
Quis norum videtur fuisse proximus.]—Ex hoc loco quis sit proximus explicatur, p. 302.
DOMINICA XIII.
Jesu præceptor, miserere nostri, Luc. xvii. 13, &c.]—De nomine Jesu, vide p. 33.
Ite, ostendite vos sacerdotibus, &c.]—Vide quæ in hanc sententiam dicta sunt Dominica secunda post Epiphaniam: vide præterea, p. 191, ubi nominatim hic locus adducitur. Quomodo item beneficio contritionis peccata remittantur, ex hoc loco probatur, p. 188, et 189. Quæ tamen confessionem requirit, ut habetur, p. 184, et 190.
Ne soliciti sitis animæ vestræ, &c. Matth. vi. 25, &c.]—Quantum immoderata solicitudo congerendarum opum, cæteræque cupiditates animæ saluti obsint, vide p. 312, et seq. et hujus morbi remedium habes, p. 314, et seq.
Scit pater vester quod omnibus his indigetis.]—Etiamsi Deus sciat desideria nostra et indigentiam, cur ei preces porrigamus, p. 320.
Primum quærite regnum Dei, &c.]—De iis quæ petenda sunt et quo ordine, habentur, p. 323, et seq. et 340, et seq. Porro hic commodé secunda petitio Doininicæ orationis tota explicabitur, ut habetur, p. 343, et seq.
Et huc omnia adjiientur vobis, &c.]—Quatenus temporalia petenda, p. 359, et 360.
DOMINICA XV.
Et resedit qui erat mortuus, Luc. vii. 15.]—Si hic mortuus et quidam alii sint revocati ad vitam, quomodo intelligendum quod Christus primus omnium resurrexerit, vide p. 53. Hic tractari poterit articulus Symboli Apostolici penult. de carnis resurrectione p. 85, et seq.
DOMINICA XVI.
Si licet Sabbato curare, Luc. xiv. 3, &c.]—De Sanctificatione dieruin festoruin, et á quibus tunc abstinendum, quidve agendum sit, habes, p. 268, et seq.
Cum invitatus feris ad nuptias, &C.]—Hic locus est cohortandi Christianos omnes, ne alii aliis se præferant, ut est, p. 338, neve ambitiosi sint honorumque cupidiores, ut est, p. 41.
DOMINICA XVII.
Diliges Dominum Deum tuum, Matth. xxii. 37, &c.]—Vide Evangelium Dominica: xii. ut suprá.
Quid vobis videtur de Christo, &c.]—Christus quomodo sit David filius, vide p. 40. Quomodo item non sit filius David ratione Divinitatis, habes, p. 36.
DOMINICA XVIII.
Et videns autem Jesus fidem eorum, Matth. ix. 2, &c.]—Ecce quantum fide alicna moveatur Deus ad aliquod donum alteri non modo non petenti, sed ne cogitanti quidem impertiendum. Hinc fit ut in baptismo infantes regenerationis fiant participes, non quia mentis suæ assentione credant, sed quia susccptorum, vel parentum, (si fideles fuerint) sin minus, Ecclesiae Catholicæ (ut ait Augustinus) fide muniantur, p. 124, et de patrinis, p. 120, et seq.
Remittuntur tibi peccata tua, &c.]—Christum ut hominem primum omnium potestatem remittcndorum peccatorum habuisse ex hoc loco probatur, p. 83. Porro dum Sacerdos, jurisdictionem habens vel ordinariam vel delegatam, rite pænitenti peccata remittit, non minus absolvitur, quàm paralyticus, quantum est ex parte Sacram. De forma absolutionis habes, p. 181, et 182.
Hic blasphemat, &c.]—De blasphemia habetur, p. 261, et de juramento, p. 251, et seq.
DOMINICA XIX.
Qui nuptias fecit filio suo, Matth. xxii. 2, &c.]—Quibus de causis vir et mulier conjungi debeant, vide p. 229, et quæ sponsæ magis sint quærendæ, p. 230, et de mutuis viri et mulieris officiis, p. 233, et seq. et quod Deum orandi causà certis temporibus à matrimonii officio abstinere debeant, p. 236. Item de tribus matrimonii bonis; p. 233.
Contumeliis affectos occiderunt, &c.]—De contumelia, detractione, murmuratione, cæterisquæ vitiis quibus proximus læditur, vide p. 303, et seq.
Non habens vestem nuptialem, &c.]—Vestem hanc nuptialem vestis candida, vel sudariolum quod baptizatis datur, designat, de quo p. 135.
Mittite in tenebras exteriores, &c.]—De sententia et pæna damnatorum, p. 64.
DOMINICA XX.
Erat quidam Regulus, cujus filius infirmaratur, Joan. iv. 46, &c.]—Unde tot miseria et adversitates, et qua quotque illa sint, p. 358. Quò in malis et rebus adversis confugiendum, p. 375, et 380. Hic exponi poterit ultima petitio Dominicæ orationis: "Sed libera nos à malo," p. 381.
DOMINICA XXI.
Redde quod debes, Matth. xviii. 28, &c.]—Restitutio pænitenti est necessaria, antequam absolvatur, quia "non dimittitur peccatum, nisi restituatur ablatum," ut inquit Augustinus: vide de restitutione, p. 294, et 296. Item de furto, rapina, usuris et aliis illicitis rerum usurpationibus, p. 294, et seq.
Si non remiseritis, &c.]—Hic exponatur petitio illa orationis Dominicæ: "Dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus," &c. p. 364, et seq.
DOMINICA XXII.
Magister! scimus quia verax es, Matth. xxii. 16, &c.]—Genus assentationis pessimum, quæ ad proximi calamitatem et perniciem adhibetur. De adulatione habes p. 304, et 305. "Quia verax es," &c. De mendacio vide, p. 303, et seq. ubi notatur hoc ipsum testimonium ex hoc Evangelio decerptum.
Reddite quæ sunt Cæsaris Cæsari, &c.]—Vide quæ debentur principibus et superioribus in potestate constitutis, p. 276.
DOMINICA XXIII. POST PENTECOSTEN.
Ecce princeps unus accessit et adorabat eum dicens, Matth. ix. 18, &c.]—Hic differentia, qua infideles et Christiani à morbis liberari cupiunt, de qua p. 382, et quomodo in morbis ad Deum, non ad præstigiatorum incantationes sit recurrendum, ibid p. 383.
Filia mea modo defuncta est.]—Hic de morte et novissimis, de quibus sæpe ad populum agendum esse præcipitur, p. 65, et 206.
Si tetigero tantum fimbriam vestimenti.]—Hic de reliquiis Sanctorum, e cultu, et veneratione earum aget Parochus ex, p. 320, et seq.
Et cum venisset Jesus in Domum principis, &c.]—Hic de ratione juvandi mortuos per sacrificium Missæ et orationes, de qua p. 175, et 326, vel in quibusbam Ecclesiis legitur Evangelium Dominicæ IV. Quadragesimæ, de quo ibidem. Si plures sint Dominicæ inter Pentecosten et Adventum, servetur quod de his in Breviarii rubricis habetur.
DOMINICA XXIV. POST PENTECOSTEN.
Cum ergo videritis abominationem desolationis stantem in loco sacro, Matth. xxiv. 15, &c.]—Hic de signis præcedentibus diem judicii agendum est, de quibus, p. 64.
Orate autem ne fiat fuga vestra, &c.]—Hic locus ad probandum temporalia à Deo peti posse inducitur, p. 360, unde de hoc argumento Parochi etiam agere poterunt, de quo tum ibidem, tum p. 323, et 324, agitur.
Sed propter electos breviabuntur dies illi.]—Hic de dæmonum potestate poterit agi qui quantum possunt, et quamdiu volunt, homines tentare non possunt, ut habetur, p. 375, et seq.