832 Documents de nouo duxerat, vel' qui viiieam plantauerat, aut qui doinum aedi- ficauerat, a praelio arcebatur. Romani Consules couabantur praedicta omnia a suo exercitu [P. 21] submouere, non reputantes neque sperantes euentum belli prospere aduenturum si cum expeditione reipublicae per- manerent/ Refert enim ^alerius Maximus quod Scipio Africanus ' Consul in Hispaniam missus ut insolentissimos Numentiiiae urbis spiritus superiorum ducum culpa nutritos contunderet,* eodem memento temporis quo castra intrauit edixit ut omnia ex iis quae voluptatis causa comparata fuerant auferrentur ac submouerentur.^ Nam constat, cum maximum inde rusticorum ac laicorum' numerum cum duobus milibus [M. 6 v] scortorum abisse hac' turpi subdens atque erubescenda sentina" vacuef actus exercitus noster, qui paulo ante ^metu mortis deformi' se foederis ictu maculauerat, erecta et recreata virtute "acrem illam et animosam Numantiam'" incendiis exustam ruinisque prostratam" solo aequauit. Exemplum etiam aliud inducit idem Valerius quod non judico dimittendum, quod explicat in his verbis: Marcellus cum exer- citum in'^Africa Jugurthino bello nimia Spurii[1] Albini indulgentia cor- ruptum Consul accepisset, omnibus imperii neruis ad reuocandam pristinae disciplinam militiae conuersus est; nee singulas partes appre- hendit, sed totam continuo in suum statum" redegit. Protinus namque lixas a" castris submouit, cibumque coctum venalem proponi vetuit. In agmine neminem militum ministerio seruorum jumentorumque, ut arma sua et alimenta ipsi ferrent, uti passus est. Castrorum subinde locum mutauit. Eadem. tanquam Jugurtha semper adesset, vallo fossaque aptissime cinxit. Quid ergo restituta continentia, quid repitita industria profecit? Crebras scilicet victorias et multa trophaea peperit ex eo hoste cujus tergum sub ambitioso imperatore Romano militi videre non contigerat.'^ Haec Valerius. Si ergo tanta vigebat in pagano exercitu disciplina ut culturae idolorum dediti. quae vitia imperabant, prospero'^adipiscendae victoriae a vitiis abstinerent, quanto magis exer- citus Dei viui. qui munditiam amat, virtutes imperat, intemperantiam
- r1 Seu, M.
- r2 Republice pemaneret, M.
- r3 M. repeats Affricanus.
- r4 Nutridos contunderent, M.
- r5 Auferrerentur et submouerentur (though possibly submouercentur), M.
- r6 Institornm ac lixarum. M.
- r7 Et, M.
- r8 Semtina, M.
- r9 Metum . . . difformi, M.
- 10 Aciem . . . Iminantiam (or perhaps Inuimaciam), M.
- r11 Prostrata. M.
- r13 Stratum. M.
- 14 E, M.
- r15 Coutingerat, M.
- r16 Prospe, M., as P. corrects in margin; ydolorum of course in M. above.
- ↑ Affrica Ingurtino . . . Spuri, of course, M.
