Page:Institutes of the Christian Religion Vol 1.djvu/29

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread, but needs to be validated.
INTRODUCTORY NOTICE.
xxi

in preparing this chapter, instead of writing it anew, goes back to the original exposition of the first edition, and to a great extent incorporates it verbatim. The mode in which this is done will be understood from the following specimen, in which the first and last editions are given in separate columns, and the differences between them printed in italics.


First Edition.

"Huc advertant, qui execrabilem idololatriam, qua multis ante hac seculis vera religio submersa subversaque fuit, misero prcetextu defendere conantur. Imagines, inquiunt, pro diis non reputantur. Nee tarn prorsus incogitantes erant Judsei, ut non meminissent Deum fuisse, cujus manu eductiessent ex Ægypto, antequarn fabricarent vitulum.

Last Edition.

Huc animum advertant, qui ad defensionem execrabilis idololatriœ quamultis antehac seculis vera religio sub mersa subversaque fuit, miseros prœtextus aucupantur. Non reputantur, inquiunt, pro diis imagines. Nec tam prorsus incogitantes erant Judæi, ut non meminissent Deum fuisse, cujus manu educti essent ex Ægypto antequam fabricarent vitulum.

Quin Aaroni dicenti, ittos esse Deos a quibus liberati essent terra Ægypti, intrepide annuebant, non dubia significatione, velle se retinere ilium Deum liberatorem, modo prceeuntem in vitulo conspicerent.

Nec ita stupidi fuisse ethnici credendi sunt, ut non intelligerent Deum aliud esse quam ligna, aut lapides. Mutabant enim pro arbitrio simulacra: eosdem semper Deos animo retinebant: et multa uni Deo dicata erant simulacra; nec tamen tot sibi Deos fingebant, quot simulacra essent. Præterea nova quotidie consecrabant: nec putabant tamen se novos facere Deos.

Nec ita stupidi fuisse ethnici credendi sunt, ut non intelligerent Deum alium esse, quam ligna et lapides. Mutabant enim pro arbitrio simulacra; Deos semper eosdem animo retinebant; et multa erant uni Deo simulachra, nec pro multitudine complures tamen Deos sibi fingebant; præterea nova quotidie consecrabant, nec putabant tamen se novos facere Deos.

Legantur excusationes, quas ab idololatris sui seculi prœtextas refert Augustinus; nempe quum arguerentur, respondebant vulgares, se non visibile illud colere, sed numen quod illic invisibiter habitabat. Qui vero purgatoris, ut ipse loquitur religionis erant, nec simulachrum, nec dæmonium se colere aiebant: sed per effigiem corpoream intueri ejus rei signum, quam colere deberent.

Quid ergo? Omnes idololatræ, sive

Quid ergo? Omnes idololatroe, sive