SALLUST
omnia retinendae dominationis honesta aestumet.
9 Itaque ilia quies et otium cum libertate, quae multi probi potius quam laborem cum honoribus capesse-
10 bant, nulla sunt ; hac tempestate serviundum aut imperitandum, habendus metus est aut faciundus,
11 Quirites. Nam quid ultra? Quaeve humana superant aut divina impoUuta sunt? Populus Ro- manus, paulo ante gentium moderator, exutus nnpe- rW g^o^'ia. i^^-e, agitandi inops despectusque, ne
12 servilia quidem alimenta relrqua habet. Sociorum et Lati magna vis civitate pro multis et egregns factis a vobis data per unum prohibentur et plebis innoxiae patrias sedes occupavere pauci satellites
13 mercedem scelerum. Leges, iudicia, aeraruun, provinciae, reges penes unum, denique necis civmm
14 et vitae licentia. Simul humanas hostias vidistis et
15 sepulcra infecta sanguine civili. Estne viris reliqui aliud quam solvere iniuriam aut mori per vu'tutem . Quoniam quidem unum omnibus finem natura vel ferro saeptis statuit neque quisquam extremam necessitatem nihil ausus nisi muliebri ingenio
exspectat. 16 Vennn ego seditiosus, uti Sulla ait, qui praemui turbarum queror, et bellum cupiens, qui iura paos
1 imperii, Mommsen. ' 1 Since Sulla had repealed the laws which gave cheap,
^f Si^^etlir^ol;;?:^ U. ngU of serving as jurors to the senatorial order, taking it from the knights.
388
