Hildebert of Le Mans was a few years older than St. Bernard. As an example of his prose a letter may be cited, of which the translation has been given. It was written in 1128, when he was Archbishop of Tours, in protest against the encroachments of the royal power of the French king, Louis the Fat, upon the rights of the Archiepiscopacy of Tours in the matter of ecclesiastical appointments within that diocese:
"In adversis nonnullum solatium est, tempora sperare laetiora. Diutius spes haec mini blandita est, et velut agricolam messis in herba, sic animum meum prosperitatis expectatio confortavit. Caeterum jam nihil est quo serenitatem nimbosi temporis exspectem, nihil est quo navis, in cujus puppi sedeo, crebris agitata turbinibus, portum quietis attingat.
"Silent amici, silent sacerdotes Jesu Christi. Denique silent et illi quorum suffragio credidi regem mecum in gratiam rediturum. Credidi quidem, sed super dolorem vulnerum meorum rex, illis silentibus, adjecit. Eorum tamen erat gravamini ecclesiae canonicis obviare institutis Eorum erat, si res postulasset, opponere murum pro domo Israel. Verum apud serenissimum regem opus est exhortatione potius quam increpatione, consilio quam praecepto, doctrina quam virga. His ille conveniendus fuit, his reverenter instruendus, ne sagittas suas in sene compleret sacerdote, ne sanctiones canonicas evacuaret, ne persequeretur cineres Ecclesiae jam sepultae, cineres in quibus ego panem doloris manduco, in quibus bibo calicem luctus, de quibus eripi et evadere, de morte ad vitam transire est.
"Inter has tamen angustias, nunquam de me sic ira triumphavit, ut aliquem super Christo Domini clamorem deponere vellem, seu pacem ipsius in manu forti et brachio Ecclesiae adipisci. Suspecta est pax ad quam, non amore sed vi, sublimes veniunt potestates. Ea facile rescindetur, et fiunt aliquando novissima pejora prioribus. Alia est via qua compendiosius ad eam Christo perducente pertingam. Jactabo cogitatum meum in Domino, et ipse dabit mini petitionem cordis mei. Recordatus est Dominus Joseph, cujus pincerna Pharaonis oblitus, dum prospera succederent, interveniendi pro eo curam abjecit.… Fortassis recordabitur et mei, atque in desiderato littore navem sistet fluctuantem. Ipse enim est qui respicit in orationem humilium, et non spernit preces eorum. Ipse est in cujus manu corda regum cerea sunt. Si invenero gratiam in oculis ejus, gratiam regis vel facile consequar, vel utiliter amittam. Siquidem offendere hominem proper Deum lucrari est gratiam Dei."[1]
- ↑ Ep, ii. 33 (Migne 171, col. 256). Translation ante, Chapter XXX., iii.
