VITRUVIUS ON THE STRUCTUEE OF THE THEATRE. 353 vox crescens sequaliter ad summas gradationes et tectum perveniet. Namque si non erit sequale, quo minus fuerit altum, vox prseripietur ad earn altitudinem, ad quam perveniet primo. 5. Orchestra inter gradus imos quam diametron Labuerit, eius sexta pars sumatur, et in cornibus utrinque aditus ad eius mensurse perpendiculum inferiores sedes prseci- dantm', et qua prsecisio fuerit, ibi constituantur itinerum supercilia ; ita enim satis altitudinem liabebunt eorum confornicationes. 6. Scenae longitudo ad orchestrse diametron duplex fieri debet : podii altitudo ab libramento pulpiti cum corona et lysi duodecima orchestrse diametri : suj^ra podium columnse cum capitulis et spiris altae quarta parte eiusdem diametri : epistylia et ornamenta earum columnarum altitudinis quinta parte : pluteum insuper cum unda et corona inferioris plutei dimidia pai-te : supra id pluteum columnoe quarta parte minore altitudine sint quam inferiores : epistylia et ornamenta earum columnarum quinta parte. Item si tertia episcenos futura erit, mediani plutei summum sit dimidia parte : columnse summse medianarum minus altse sint quarta parte : epistylia cum coronis earum columnarum item habeant alti- tudinis quintam partem. 7. Nee tamen in omnibus theatris symme- trise ad omnes rationes et effectus possunt respondere, sed oportet architectum animadvertere, quibus proportionibus necesse sit sequi sym- metriam, et quibus rationibus ad loci naturam magnitudinem operis debeat temperari. Sunt enim res, quas et in pusillo et in magno thea- tro necesse est eadem magnitudine fieri propter usum ; uti gradus, diazomata, pluteos, itinera, adscensus, pulpita, tribunaha, et si qua alia intercurrunt, ex quibus necessitas cogit discedere ab symmetria, ne im- pediatur usus. Non minus si qua exiguitas copianim, id est marmoris, materise, reliquai^umque rerum, quae parantur, in opere defuerint, paulu- lum demere aut adiicere, dum id ne nimium improbe fiat sed cum sensu, non erit alienum. Hoc autem erit, si architectus erit usu peritus, prse- terea ingenio mobili solertiaque non fuerit viduatus. 8. Ipsse autem scense suas habeant rationes explicatas ita, uti mediae valvas ornatus habeant aulae regiae ; dextra ac sinistra hospitalia : secimdum autem spatia ad ornatus comparata, quae loca Graeci TreptaKTovs dicunt ab eo, quod machinae sunt in iis locis versatiles trigonae, habentes in singula tres species ornationis, quae cum aut fabularum mutationes sunt futurae, seu deorum adventus cum tonitribus repentinis, versentui' mutentque speciem ornationis In frontes : secundum ea loca vei^surae sunt procur- rentes, quae efiiciunt una a foro altera a peregre aditus in scenam. 9. Genera autem sunt scenarum tria : unum, quod dicitur tragicum, alte- rum comicum, tertium satyncum. Horum autem ornatus sunt inter se dissimili disparique ratione : quod tragicae deformantur columnis et fas- tigiis et signis reliquisque regalibus rebus : comicae autem aedificiorum D. T. G. 23
