75%

Ælfric's Lives of Saints/28mau

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Ælfric's Lives of Saints
by Ælfric, translated by Gunning / Wilkinson
St. Maurice and his Companions (the Thebæan Legion)
1377624Ælfric's Lives of Saints — St. Maurice and his Companions (the Thebæan Legion)Gunning / WilkinsonÆlfric


x. kal. octobris: passio sci̅ mauricii et sociorum eius.

maximianus hatte sum hæðen casere001
se
ferde to franc-lande mid mycelre fyrdinge
ƿolde geƿyldan mid ƿige þa leoda
þe ƿiþer-ræde ƿæron · ⁊ his rice forsaƿon ·

Se casere ƿæs cene · ⁊ reðe ·005
⁊ deofol-gild be-eode · dƿollice libbende ·
⁊ acƿealde godes men mid micelre reðnysse ·

Þa ƿæron on þære fyrde · fela cristene menn ·008
⁊ an synder-lic eorod of easternum leodum ·
sƿiþe cristene menn þam casere folgiende ·
for-þan | þe hi sceoldon fyrdrian · sƿa sƿa eall folc dyde ·

An eorod is ge-cƿeden on ðam ealdan getele*012
six ðusend manna · ⁊ six hund. ⁊ six · ⁊ syxtig ·
sƿa fela manna ƿæron on þam fore-sædan eorode ·
sƿiþe gelyfede on þone lyfigendan god ·
þeah þe heora hlaford ƿære ƿodlice hæden ·

On þam flocce ƿæron þa fyrmestan menn ·017
mauricius ærest · ⁊ exuperius ·
candidus · ⁊ uitalis · ⁊ fela oþre to him ·
⁊ hi ƿæron geferlæhte on fæstum geleafan ·
sƿa  hi noldon bugan to þam bysmor-fullum hæþen-scipe ·
fram þam lifigendan gode þe hi on gelyfdon ·

Hƿæt þa maximianus mid micclū þrymme ferde ·023
oð  hi comon to muntum · ⁊ se manfulla ƿolde
siððan he þa muntas ofer-ferde ·
his hæþen-gild habban · ⁊ het him to clypian
ealne þone here ·  hi his hæse gefyldon ·
⁊ mid him ge-offrodon ealle heora lác
þam deoflicum godum · gode ælmihtigan to teonan ·

Þa geƿende seo eorod þe ƿe ær embe spræcon ·030
forð on heora ƿeg · ⁊ for-flugon  deofol-gild ·
noldon hi sylfe fordón mid þam deoflicū lacum ·
ac ridon ofer tƿelf mila to rodan þæra (sic) éá ·
⁊ þær gelihton sona · for ðam langsumum færelde ·
⁊ se casere ƿicode mid þam oþrū ƿerode ·
ƿiþ ane litle burh octódorum gehaten ·
offrigende his lác mid þam ungeleaffullū
his arleasum godum ƿolde hí gegladian ·
ærþan þe he to þam gefeohte come ·  hí him fylstan sceoldon ·

Þa ongeat se casere  þa cristenan þær næron ·040
⁊ het ða mid | graman · his gegadan to faran ·
⁊ beodon (sic) þā cristenum  hi comon him to ·

Hƿæt ða ærendracan ða ardlice ridon ·043
⁊ budon þam cristenum ðæs caseres geban ·
ac hi ealle cƿædon mid anrædum geleafan ·
 hi on þone lyfigendan god gelyfdon oð  ·
⁊ æfre on heora life on hine gelyfan ƿoldon ·
⁊ cƿædon to ðam ærendracan þus oþrum ƿordum ·

Ƿe synd gearƿe to gefeohte forð mid ðam casere ·049
ac [ae @ Skeat] ƿe nellaþ gecyrran to his onsægednyssum ·

Þa ridon þa ærendracan raðe eft ongean051
⁊ cyddon þam casere  þa cristenan noldon
his hæsum gehyrsumian to his hæþen-scipe ·

Maximianus ƿearð þa mid micclū graman ontend ·054
⁊ het þa hæþenan faran ⁊ þa halgan ofslean ·
 men mihton geseon hu maximian geƿræce
his agenne teonan · ⁊ eac his goda ·
⁊ hi þa caflice ferdon to gefyllenne his beboda ·

Hƿæt þa mauricius se mæra godes ðegn ·059
⁊ exuperius · mid eadmodnysse afyllede
tihton heora geferan  hi unforhte ƿæron ·
⁊ bædon  hi aƿurpan heora ƿæpna him fram ·
⁊ for cristes geleafan heora cƿellerum onbugon
bliþe to slæge · sƿa sƿa he sylf gebysnode ·
þa þa he hét petrum behydan his sƿurd ·

Be-tƿux þysum tihtingum tengdon þa hæþenan066
mid andþrecum (sic) ƿæpnum to þā æƿfaestum [sic @ Skeat] heape ·
⁊ slogon þa cristenan sƿa sƿa se casere het
ƿodlice mid ƿæpnum · sƿa sƿa mann ƿudu hyƿð ·
⁊ þa godes þægnas mid glædnysse efston ·
astræhton heora sƿuran · | to slæge for criste ·
⁊ noldon mid ƿæpnū ƿinnan him togeanes ·
ac efstan to geflites to þā anþræcum sƿurdum ·

Eft ða se casere sende to þam cƿellerum ·074
⁊ het  hi ne be-læfdon of þam geleaffullum ƿerode
nænne mann cucenne þe on crist gelyfde ·
⁊ hi sƿa dydon sƿa him se deofles biggenga
mid graman bebead · ⁊ þa godes menn acƿealdon ·
sƿá  þær an ne be-láf of þam ƿerode ·

Þæra saƿla under-fengon sona godes englas080
manega of heofonum mid micelre blisse ·
sƿa sƿa þa gelæredan godes þeoƿas on lof sangum singað ·

Þa dældon þa cƿelleras þæra cristes martyra083
ƿæpna · ⁊ geƿæda · for-þan þe se ƿælhreoƿa hét
 heora ge-hƿilc hæfde of þam here-reafe
þæs mannes geƿæda þe he mid ƿæpnū acƿealde ·

Æfter ðam gedale þa dyrstigan cƿelleras087
ge-sæton hī æt-somne mid sƿiðlicre blisse ·
⁊ fengon to gereorde mid fulum handum ·

Þa com þær-to ridan sum cristen man sona090
har-ƿencge ⁊ eald se ƿæs gehaten uictor ·

Þa ongunnon þa cƿelleras clypian þone ealdan092
to heora gereorde · ac he hraðe axode
for hƿilcum intingum hi ƿæron sƿa ƿundorlice bliðe ·
oððe hu hi mihton ænigne mete þicgan
betƿux þam ofslagenū ·

Þa sæde heora sum096
 hi cristene ƿæron · ⁊ se casere hete
hí ealle ofslean oðrum to bysne ·

Se ealde uictor þa incundlice geomerode ·099
⁊ hlude clypode ·

Eala come ic ǽr100
 ic mihte geendian mine ylde mid sƿylcum ·
⁊ mín ealde | blod mid þissere eorode ageotan ·
 ic heora ƿurðmyntes ne ƿurde bedæled ·

Hƿæt ða hæþenan þa hine bestodon ·104
⁊ heton hine secgan mid sƿyðlicum þreate
hƿeþer he cristen ƿære þa he ƿilnode þyllices ·

He beseah þa to heofonū · ⁊ sæde mid geomerunge ·107

Eall middan-eard is mid miste befangen108
deopre nytennysse buton us drihten crist
oþþe his leoht forgife · oþþe us læde onƿeg ·
⁊ ge-unne me nu crist æfter þysre cyþnysse
 ge me færan ne lætan frā þysū ofslagenum halgum ·

Æfter þysum ƿordū seo ƿedende meniu113
ofslogon þone uictor  he feallende sƿeolt ·
⁊ he sƿa geearnode þa ecan myrhðe
mid þam halgum ƿerū · sƿa sƿa he ƿiscte him-sylfum ·

Hƿæt ƿille ƿe furðor secgan hu se unsæliga casere117
his fyrdinge geendode · þonne he forferde on ende ·
ac uton þencan georne þonne ƿe þyllic gehyrað ·
 ƿe þe beteran beon · þurh þa boclican lare ·

Ƿe sceolon sƿincan · ⁊ ofer-sƿyðan unþeaƿas121
mid godre drohtnunga godes rice ge-earnian ·
 ƿe mid þam halgum þe ƿe heriað nu
blissian moton · þeah ƿe martyras ne beon ·

Ƿe sceolon geþencan hu ge-þyldige hi ƿæron125
þa þe for cristes naman ge-cƿylmede ƿæron ·
hi man sƿang mid sƿipum · ⁊ on sǽ adrincte (sic) ·
oððe on fyre forbærnde · oþþe forðƿyrftum limum
to ƿæfersyne tucode · mid gehƿilcum ƿitum ·
⁊ on ælcum ƿaƿan hi ƿæron geþyldige ·
⁊ ælcne hosp hi for-bæron · for | þæs hælendes naman ·

Nu synd ƿe sƿa asolcene  ƿe sƿincan nellað132
nan þincg · fornean ne urum lustum ƿiðcƿeþan
ƿið þam  ƿe moton þa micclan geþincða
habban on heofonum mid þam halgum martyrū ·
ne ƿe nellað forberan an bysmorlic ƿord
for ures drihtnes naman · sƿa sƿa ƿe dón sceoldon ·
ac butan ge-þylde · ⁊ þeaƿfæstnysse ƿe yrsiað
sƿa sƿa leo · ⁊ lyt-hƿon þencað hu ƿe earmingas sceolon
æt þam ælmihtigan gode ænige miltsunge begitan ·
nu ƿe sƿa recelease syndon · ⁊ sƿa reþe us betƿynan ·

Geþyld is micel mægen · ⁊ mannum nyd-behefe ·142
sƿa sƿa ure hælend cƿæð to his halgum apostolum ·

In patientia uestra possidebitis animas uestras ·144

On eoƿrū geðylde ge ge-ahniað eoƿre saƿla ·145

Gif se geþyldiga man mid his þolmodnysse146
his saƿle gehylt · sƿa sƿa us sæde crist ·
þonne forlyst se yrsigenda ƿer his agene saƿle ·
þurh ƿeamodnysse · ⁊ heo geƿislice for-færð ·

Gif ƿe ƿislice libbað · sƿa sƿa us ƿissiað béc150
þonne mage ƿe becuman to cristes halgum ·
æfter ure ge-endunge · ⁊ æfre mid him ƿunian ·
for-þan þe þes middan-eard flihð aƿeg sƿyðe ·
⁊ ure dagas geƿitað · sƿa sƿa ƿeg-færende menn ·
⁊ se forþ-geƿitena dæg ne ƿent næfre ongean ·
ac ælc tid us drifð forð to deaþe unþances ·

Þa halgan þe ƿe heriað · ⁊ heora gelican ·157
forsaƿon þisne middan-eard · þeah þe he myrge ƿære
þa ða hi on life ƿæron · forþan þe hi geƿilnodon þæs ecan ·

Þa ƿæs langsum lif · ⁊ liþe | ge-ƿederu ·160
hælo on lichaman · on lang-sumere sibbe ·
ƿæstm-bærnys on eorþan · ⁊ geniht-sum-nyss on spedum ·
ac sƿa-þeah þa halgan eall  forhogodon ·
⁊ þæs ecan lifes eallunga ge-ƿilnodon ·

Efne nu þæs middan-eard is for micclum gesƿenct ·165
⁊ mid manegum earfoðnyssum yfele geþreatod ·
⁊ þeah-hƿæþere ƿe lufiað his earfoðnysse git ·
⁊ to þisum sƿicolum life ƿe sƿincað ⁊ tiliaþ ·
⁊ to þam toƿerdan life ƿe tiliað hƿonlice ·
on þan þe ƿe æfre habbað sƿa hƿæt sƿa ƿe her geearniað ·

Hƿilon þæs middan-eard teah menn frā gode ·171
mid his fægernyssum · ⁊ nu he fylst us to gode
forþan þe he is afylled mid fela earfoþnyssum ·

Uton forþy aƿendan · urne ƿillan to gode ·174
⁊ to þam ecan life ure smeagunge nu ·
 ƿe eft moton þær æfre ƿunian ·
sƿa sƿa crist sylf behét þam þe hine lufiað ·

Þam is ƿuldor ⁊ ƿurðmynt á to ƿorulde AMEN ·178