Excellent Ancient Adages, Together with Notes on the Writings of Chinese Romanized in the Hokkien Dialect/Chapter II.
Chapter II.
千字文
Chhien Ju Bun
天地玄黃宇宙洪荒
1. thien tē hiên hông, ú tiū hông hong,
日月盈昃辰宿列張
2. jit gŏat êng chek, sîn siù liĕt tiong,
寒來暑往秋收冬藏
3. hân lâi sú óng, chhiu siu tong chông,
閏餘成歲律呂調陽
4. lūn û sêng sòe, lŭt lū tiâu iông,
雲騰致雨露結爲霜
5. hûn thêng tì ú, lôr kiet ûi song,
金生麗水玉出崑岡
6. kim seng lē súi, giok chhut khun kong,
劍號巨闕珠稱夜光
7. kiàm hō kú khoat, chu chheng iā kong,
果珍李柰菜重芥薑
8. kó tin lí nāi, chhài tiōng kài kiong,
海鹹河淡鱗潛羽翔
9. hái hâm hô tām lîn chîam ú siông,
龍師火帝鳥官人皇
10. liông su hnór tè, niáu koan jîn hông,
始制文字乃服衣裳
11. sí chè bûn jū, nái hŏk i siông,
推位讓國有虞陶唐
12. chhui ūi jiāng kok, iu gû tô tóng,
弔民伐罪周發殷湯
13. tiàu bîn hŏat chōe, chiu hoat siang thong.
坐朝問道垂拱平章
14. chō tiau būn tō, sui kióng pêng chiong.
愛育黎首臣伏戎羌
15. ài iŏk lê siú, sîn hŏk jiông kiong,
遐邇壹體率賓歸王
16. hêy ní it thé, sut pin kui ông,
鳴鳳在樹白駒食場
17. bêng hōng chāi tiok, pĕk ku sĭt tiông,
化被草木賴及萬方
18. hòa pì chhó bŏk, nāi kĭp bāu hong,
蓋此身髮四大五常
19. kài chhú sin hoat, sù tāi ngór siông,
恭惟鞠養豈敢毀傷
20. kiong i kiok iáng, khí kám húi siong,
女慕貞絜男效才良
21. lú bōr cheng liĕt, lâm hāu châi liông,
知過必改得能莫忘
22. ti kò pit kái, tek lêng bŏk bông,
罔談彼短靡恃己長
23. bóng tâm pî toán, bî sî kí tiông,
信使可覆器欲難量
24. sìn sú khó hok, khì iŏk lân liòng,
墨悲絲染詩讚羔羊
25. bĕk pi si jiám, si chàn ko iông,
景行維賢克念作聖
26. kéng hêng ûi hien, khek liām chok sèng,
德建名立形端表正
27. tek kièn beng lĭp, hêng toan piáu chèng,
空谷傳聲虛堂習聽
28. khong kok thôan seng, hi tông sĭp thèng,
禍因惡積福緣善慶
29. hô in ok chek, hok iên siēn khèng,
尺璧非寶寸陰是競
30. chhek phek hui pó, chhùn im si kēng,
資父事君曰嚴與敬
31. chu hū sū kun, ŏat giâm ú kèng,
孝當竭力忠則盡命
32. hàu tong kĭet lĕk, tiong chek chin bēng,
臨深履薄夙興溫清
33. lîm chhim lí pŏk, siok hin un chhèng,
似蘭斯馨如松之盛
34. sū lān su heng, jû siông chi sēng.
川流不息淵澄取映
35. chhoan liû put sit, ien téng chhú iàng.
容止若思言辭安定
36. iông chí jiăk su, gân sû an tēng,
篤初誠美慎終宜令
37. tok chhe sêng bí, sìn chiong gí lēng.
榮業所基籍甚無竟
38. êng giăp sór ki, chĕk sîm bû kéng,
學優登仕攝職從政
39. hăk iu teng sū, liap chit chiông chèng,
存以甘棠去而益詠
40. chûn í kam tông, khù jî ek ēng,
樂殊貴賤禮別尊卑
41. găk sû kùi chiēn, lé piet chun pi
上和下睦夫唱婦隨
42.siāng hô hā bŏk, hu chhiàng hū sûi,
外受傅訓入奉母儀
43 gōe siū hū hùn, jĭp hōng bó gî,
諸姑伯叔猶子比兒
44. chu kor pek siok, iû chú pí jî,
孔懷兄弟同氣連枝
45. khóng hôai heng tē tông khì liên chi,
交友投分切磨箴規
46. kau iú tôr hūn, chhiet môr chim kui,
仁慈隱惻造次弗離
47. jîn chû ún chhek, chō chhù hut li.
節義廉退顛沛匪虧
48. chiet gī liâm thòe, tien phài húi khui,
性靜情逸心動神疲
49. sèng chēng chéng ĭt, sim tōng sîn phî.
守眞志滿逐物意移
50. siú chin chì boán, tiŏk bŭt ì i,
堅持雅操好爵自縻
51. kien chhî ngéy chhò, hnór chiak chū bî,
都邑華夏東西二京
52. tor ip hôa hēy, tong se jī keng,
背邙面洛浮渭據涇
53. pōe bông biēn lŏk, hû ūi kì keng,
宮殿盤鬱樓觀飛驚
54. kiong tiēn pôan ut, lôr koàn hui keng,
圖寫禽獸畫彩仙靈
55. tôr sia khim siù, hōa chhai sien lêng.
丙舍傍啟甲帳對楹
56. péng sià pông khé, kah tiàng tùi éng,
肆筵設席鼓瑟吹笙
57. sù iên siet sĕk, kór sek chhoe seng.
升階納陛弁轉疑星
58. seng kai lăp pī, poân choán gî seng,
右通廣內左達承明
59. iū thong kóng lōe, chó tăt sin bêng,
既集墳典亦聚羣英
60. kì chip hûn tién, ĕk chū kún eng.
杜稾鍾隸漆書壁經
61. tōr kó chiong lē, chhek su phek keng,
府羅將相路俠槐卿
62. hú lô chiàng siàng, lōr kiap hôai kheng,
戶封八縣家給千兵
63. hōr hong pat hiēn, key kip chhien peng,
高冠陪輦驅轂振纓
64. ko koan pōr lién, khu kok chín eng,
世祿侈富車駕肥輕
65. sì lŏk chhí hù, ku kà hûi kheng,
策功茂實勒碑刻銘
66. chhek kong bōr sĭt, lĕk pi khek bêng,
磻溪伊尹佐時阿衡
67. phoân khe i ín, chò sî a hêng,
奄宅曲阜微旦孰營
68. iam thĕk khiok hū, bî tàn siŏk êng,
桓公匡合濟弱扶傾
69. hoân kong khong hăp, chè jiăk hû kheng,
綺迴漢惠說感武丁
70. khí hôe hàn hūi, iĕt kám bú teng,
俊乂密勿多士寔寧
71. chùn ngāi bĭt bŭt, to sū sĭt lêng,
晉楚更霸趙魏困橫
72. chìn chhór keng pà, tiāu gūi khùn hêng,
假途滅虢踐土會盟
73. ká tôr biĕt khek, chién thór hōe bêng,
何遵約法韓弊煩刑
74. hô chun iak hoat, hân pi hoân hêng,
起翦頗牧用軍最精
75. khí chíen phó bŏk, iōng kun choè cheng,
宣威沙漠馳譽丹青
76. soan ui sa bŏk tî î tan chheng,
九州禹跡百郡秦并
77. kiú chiu ú chek, pek kūn chîn pêng.
嶽宗恆岱禪主云亭
78. găk chong thài tāi siên chú ûn têng.
雁門紫塞雞田赤城
79. gān bûn chí sek, ke tiên chhek sêng,
昆池碣石鉅野洞庭
80. khun tî kiĕt sĕk, ki iá tōng têng.
曠遠緜邈巖岫杳冥
81. khòng oán biên biáu, gâm siū biáu bêng.
治本於農務茲稼穡
82. tī pún û lông, bū chu kèy sek,
俶載南畝我藝黍稷
83. siok chài lâm bór, ngór gē sí chek,
稅熟貢新勸賞黜陟
84. soè siŏk kòng sin, khòan siang thut thek,
孟軻敦素史魚秉直
85. bêng kho tun sòr, sú gî péng tĭt,
庶幾中庸勞謙謹敕
86. sû ki tiong iông, lô khiam kín thit,
聆音察理鑑貌辨色
87. lêng im chhat lí, kàm māu piēn sek,
貽厥嘉猷勉其祗植
88. î khoat key iû, bién kî tí sĭt
省躬譏誡寵增抗極
89. séng kiong ki kài, thióng cheng khòng kĕk,
殆辱近恥林皋幸即
90. tāi jiŏk kīn thí, lîm ko hēng chek,
兩疏見機解組誰逼
91. liang sor kìen ki, kái chór sûi pek,
索居閒處沈默寂寥
92. sek ku hân chhú, tîm bĕk chĕk liâu,
求古尋論散慮逍遙
93. kiû kór sîm lūn, sàn lū siau iâu,
欣奏累遣慼謝歡招
94. him chòr lūi khién, chhek siā hoan chiau,
渠荷的歷園莽抽條
95. kî hô tek lĕk, ôan bóng thiu tiâu,
枇杷晚翠梧桐早凋
96. pî pâ bóan chhùi, gôr tông chó tiau.
陳根委翳落葉飄颻
97. tîn kin ui ì lŏk iăp phiau iâu.
游鵾獨運凌摩絳霄
98. iû khun tŏk ūn lêng môr kàng siau.
耽讀翫市寓目囊箱
99. tam thŏk goán chhi, gū bŏk lông siang,
易輶攸畏屬耳垣牆
100. î iû iu ùi, chiok jní hoân chhiâng,
具膳餐飯適口充腸
101. kū siēn chhan hōan, sek khór chhiong tiông,
飽飫烹宰飢厭糟糠
102. páu ì pheng chái, ki iàm cho khong,
親戚故舊老少異糧
103. chhin chhek kòr kiū, ló siàu ī liông,
妾御績紡侍巾帷房
104. chhiap gî chek hóng, sī kun ûi pông,
紈扇圓潔銀燭煒煌
105. oân sìen oân kiet, gûn chiok úi hông,
晝眠夕寐籃筍象牀
106. tiù biên sĕk bi, lâm sún siang chhông,
絃歌酒讌接杯舉觴
107. hien ko chiú ièn, chiap poe kú siong,
矯手頓足悅豫且康
108. kiáu síu tùn chiok, oăt i chhniá khong,
嫡後嗣續祭祀蒸嘗
109. tek hōr sû siŏk, chè sū chin siông,
稽顙再拜悚懼恐惶
110. khé sóng chài pài, sióng khū khióng hông,
牋牒簡要顧答審詳
111. chien tiăp kán iàu, kòr tap sím siông,
骸垢想浴執𭵴願涼
112. hâi kór sióng iŏk, chip jiĕt goān liông,
驢騾犢特駭躍超驤
113. lû lô tŏk tĕk, hái iăk chhiau siong,
誅斬賊盜捕獲叛亡
114. tu chám chĕk tō, pōr hĕk poān bông,
布射遼丸嵇琴阮嘯
115. pòr siā liâu oân ke khîm góan chhiàu,
恬筆倫紙鈞巧任釣
116. tiâm pit lûn chí, kin kháu jîm tiàu,
釋紛利俗並皆佳妙
117. sek hun lī siŏk, pèng kai ka biāu,
毛施淑姿工顰妍笑
118. môr si siok chu, kong pín giên chhiàu,
年矢每催曦暉晃耀
119. liên sí múi chhui, hi hui lóng iāu.
璇璣懸幹晦魄環照
120. sôan ki hîen kàn, hoè phek hôan chiàu,
指薪脩祜永綏吉劭
121. chí sîn siu hor, éng sui kiet siāu,
矩步引領俯仰廊廟
122. kí pôr ín léng, hú gióng lông biāu,
束帶矜莊徘徊瞻眺
123. sok tài keng chong, pâi hôe chiam thiàu,
孤陋寡聞愚蒙等誚
124. kor lōr knóa bûn, gû bông téng siàu,
謂語助者焉哉乎也
125. uî gú chōr chiá, ien chai hōr iá,