Telugu-English Dictionary/కు

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search

కు

కు ku, postpos. To. One of the signs of the dative case, added to all in- flexions, except such as terminate in ి e, ీ i, or ై ai.

కుంక kunka, s. A widow.

కుంకటివేరు kunkativeru, s: A small or fibrous root.

కుంకట్లు kunkatlu, s. plu. Curls or ringlets of hair.

కుంకుడుచెట్టు kunkuduchefctu, s. The soap-nut tree, Sapmdus emarginatus.

కుంకుడుపురుగు kunkudupurugu, s. A sort of red insect.

కుంకుడువేరు kunkuduvern, s, vide కుంకటివేరు kunkativeru.

కుంకుమ kunkuma, s. Turmerick, mixed with allum and lime juice, which forms a fine crimson colour, much used by the Hindoos, in rnarking the forehead. కుంకుమము kunkumamu, s. Saffron. Crocus satiyus.

కుంగు knngu, v. n. To become less, 2. To sink. 3. To be -humbled, depressed, or decreased.

కుంచు kuntsu, v. a. Or కుంచించు kunphintsu, v. Cans. To make less, shorten, or abridge. 2. To sink. 3. To humble, abate, reduce, decrease, or diminish. 4: To draw back.

కుంచము kuntsamu, s, A measure equal to 4 manika.

కుంచినీ kunchini, s. A painting-brush, or pencil.

కుంచె kunche, s. A fly-flap, usually made of the white hair from the tail of the cow of Tartary. 2. A piece of wood, to prepare the warp without entanglement.

కుంచెకోల kunchekola, s. An iron rod, of which the end is bent, used to •unlock the doors of Hindoo temples.

కుంట kunla, s, A pond. 2. A square land measure.

కుంటు kuntu, v. n. To limp. కుంటి kunti, adj ; . Lame, crooked. కుంటు kuntu. Lameness, crookedness. కుంటిగాము kuntigamu, Saturn ; on account of the lameness, or slowness, of his motion.

కుంటెన kuntena, s. The profession of a pimp, or bawd. కుంటినకత్తె kuntenakatte, A bawd. కుంటెనకాడు kuntenakadu, A pimp.

కుంటెనకుచ్చులు kuntenakutstsulu, s. plw. A kind of ornament for the top of the ear.

కుండ kunda, s. An earthen pot, కుండగోలదాల్పు kundagoladalpu, A person who, in token of his renunciation of worldly enjoyments, assumes the staff and pot of a recluse. కుండరాసి kundarasi, The sign Aquarius.

కుండలము kundalamu, s, An ear- ring.

కుండు kundu, s. A cistern.

కుంద kunda, s. A pillar.

కుందకము kundakamu, s. Impediment, hindrance. 2. Defect, want.

కుందనము kundanamu, s. Pure gold.

కుంది kundi, s. A sort of rim placed upon a mortar, to prevent the falling of rice, &c. When beaten in it.

కుందు kundu, 5. Affliction, grief, disquietude. 2. Repentance, v. w. To be grieved to sink Under affliction. 2. To die.

కుందుఱెల్లుగడ్డి kundurrellugaddi, s. A kind of reed, of which pens are made in the east. కుందేలు kundeln, s. A hare. This noun is irregular, and makes the inflexion sing. కుందేటి kundeti.

కుంపటి kumpati, s. A chafing-dish ; a portable stove. 2. A portable furnace.

కుంబీ kumbi, s. Bleaching.

కుంభము kunibhamu, s. An earthen pot. 2. The frontal globe of an elephant's head. 3. The sign A- quarius. 4. A heap of boiled rice.

కుంభిని kimibhini, s. The earth.

కుక్క kukka, s. A dog. ఆడకుక్క adakukka, A bitch, కుక్కపిల్ల kukkapilla, A whelp. కుక్కగొడుగు kukkagodugu, lit. A dog's umbrella. A mushroom. కుక్కతులసిkukkatulasi, lit. Dog toolasee. The white basil, or countiy tea, Ocymum album, as distinguished from the toolasee proper, Ocymum sanctum.

కుక్కి kukki, s. A small bedstead, of which the tape is loose, or slack.

కుక్కు kukku* v. a. To suppress. 2. To push. 3. To beat. 4. To kill. 5. To fill up ; to make fall •, to stuff.

కుచోద్యము knchodyamu, s. Fraud, deceit. 2. Pastime, fun.

కుచ్చి kuchchi. s. A small hut.

కుచ్చితము kuchcliitamu, adj. Wicked, cunning, g. Wickedness, cunning, malice.

కుచ్చులమెకము kutstsula mekamu, s. The quadruped called Bos grunniens.

కుచ్చులు kutstsulu, s. phi. Tassels, hangings.

కుచ్చెల kuchchela, s. A heap oi cut corn, in its straw. 2. A certain land measure.

కుచ్చెళ్లు, కుచ్చిళ్లు kuchchcliu, kuchchillu, s. pla. The folds of the lower cloth, which the Plindoos tie round their loins.

కుటి, కుటీరము knti, kuUranru, s. A hut ; a cottage.

కుటిలము kutilamu, adj. Crooked, cross. s. A trick. 2. Imposture, o. Treason.

కుటుంబము kutumbarrra, s. Family. 2. A wife.

కుటుంబి kutumbi, s. The father of a family, a householder. కుటుంబిని kutumbini, A matron; a woman who has both her children, and her husband, alive.

కుట్టిని kuttiiii, s. A procuress.

కుట్టు kuttUj v* a. To sew or stitch. 2. To sting, or bite, as applied to insects. 3. To bcre. s. A seam- 2. Sewimr, needle-work. 3. Acholic, or stitch. కుట్టించు kuttintsa, v. Cans. To cause to sew, <fec. 2. To cause clothes to be made, or sewn. కడుపుకుట్టెత్తు kadupukuttettu, The belly to ache. కుట్టుపోయు kuttupoyu, To sew slightly ; to stitch. చెవులుకుట్టు chevulukuttu, To bore the ears. కుట్టుసురు kuttusuru, The point of death, picfe ఉసురు, తేలుకుట్టు usuru, telukuttu, A scorpion to sting. బట్టలుకుట్టు battarakmtu, To sew clothes. మడిచికుట్టు madichikuttu, To hem. చెప్పులుకుట్టు cheppulukuttu, To make shoes. కుట్టడపువాడు, కుట్రపువాడు kuttadapuvadu, kutrapuvadu,A tailor. కుట్లు-వీడినవి, వదిలినవి kutlu-vidinavi, vadilinavi, The seam is unript. సన్నకుట్టు sannakuttu, A fine seam. ముతకకుట్టు mutakakuttu, A coarse seam. రెట్టకుట్టు rettakuttu, A double seam,

కుట్టె kutte, s. The amis.

కుట్ర kutra, s. Intrigue.

కుడక kudaka, s. A vessel in which sandal, &c, are kept.

కుడి kudi, acZy. The right. కుడిపక్క kudipakka, The right side. కుడిచెయ్యి kudichcyyi, The right hand.

కుడితి kuditi, s. The water with which rice, or any split pulse, has been cleaned.

కుడిమివాడు kudimivadu, s. A man who cures persons bit by poison- ous animals. 2. A snake-catcher.

కుడుచు kudutsu. v. a. To suck. 2. To eat. కుడుపు kudupu, v. Cans. To cause to suck, &c.

కుడుపు kudupu, s. Eating. 2. Food.

కుడుము kudumu, s. A sort of cake» boiled in steam.

కుతిక, కుత్తిక, కుత్తుక kutika, kuttika, kuttuka, s. The throat. కుతికంటు kutikantu, A necklace, lied close round the throat, so as to touch it*

కుతిలపెట్టు kutilapettu, v. a. To afflict.

కుత్సితము kutsitamu, adj. Low, vile.

కుదించు, కుదియించు kudintsu, kudiyintsu, v. a. To abate, to lessen. 2, To shake grain, &c. in a sieve or pot, so as to throw the upper under the lower grain.

కుదియు kudiyu, v. n. To become tight, as a knot, &c.

కుదిలించు kudilintsu, v. a. To shake as water in a bottle.

కుదుప, కుదప kudupa, kudapa, 5. One of the bits, or portions, into which curds divide. కుదుపు kudupu, v, a. To shake. s. Shaking.

కుదురు kuduru, v. rc. To be re-established, or restored. 2- To be settled or arranged. 3. To be cured ; to recover from illness. 4. To be pacified ; to be made calm, or quiet. 5. To be fixed, or placed. 6. To become firm, or resolute, in any opinion. 7. To be got, or obtained, s. Health. 2. Beauty. 3. A garden-bed. 4. Any thing placed under a vessel, to prevent its falling, as a straw rope, &c. 5. A rim placed over a mortar, to prevent what is beaten in it falling out, vide కుంది kundi, This word, when used as a substantive, makes it's infleX. Sing. కుదిటి kuduti, adj. Healthy. 2. Beautiful. 3. well- arranged. 4. Calm, quiet.

కుదుర్చు kudurtsu, v. a. To re-establish, or restore. 2. To settle, or arrange. 3. To cure, or recover. 4. To pacify, calm, or quiet. 5. To fix, or place. 6. To make resolute, or firm. 7. To procure for another. చోటుకుదరలేదు tsotukudaraledu, A place is not obtained. కుదురుబాటు kudurubatn, Settlement, arrange- ment. మనస్సుకుదురు manassukuduru, The mind to be firm, or resolute.

కుదువం కుదవ knduva, kudava, s. A pawn- 2. Mortgage. కుదువబెట్టు kuduvabettu, To mortgage ; to pawn. కుదువ విడిపించు kuduva vidipintsu, To redeem from pawn.

కునిష్టి, కునుష్టు kunishti, kunushtu, s. An obstacle, or impediment ; a pretext urged to prevent anything. adj. Gross, crooked, lame.

కునుకు kunuku, v. n. To slumber, or dose. s. A slumber, or sleep. కునికిపాటు kunikip^tu, Drowsiness.

కుప్ప kuppa, s. A collection, heap, or assemblage. 2. Filth or sweepings, కుప్పగూర knppagura, adv. All of a heap. కుప్పడుగు kuppadngu, The grains which fall from a corn heap, when it is removed. కుప్ప తెప్పలుగా kuppa teppaluga adv. lit. Like floats of heaps. Abundantly, as కుప్ప తెప్పలుగా వానగురిసినది kuppateppaluga vauagurisinadi, The rain fell abundantly.

కుప్పము kuppamu, s. A small village, or hamlet.

కుప్పళించు kuppalintsn, v. a. To wash a cloth, by beating it, in a heap, against a stone.

కుప్పసము kuppasamu, 5. A. woman's bodice.

కుప్పించు kuppintsu, v. n. To fix the feet firmly* when about to jumpకుప్పిగంతు kuppigantu, A leap. కుప్పిగంతువేయు knppi gantuveyn, To leap.

కుప్పె kuppe, s. An ornament worn by Hindoo females, in their plaited hair. 2. A jar.

కుబుసము kubusamu, s. The skin of a serpent. 2. A jacket. 3. The pivot of a door.

కుమారి, కుమారిక kumari, kurnarika, s. A girl of eight years of age. 2. A daughter.

కుమారుడు knmarudu,5. A son. 2. One of the names of కుమారస్వామి kumaraswami.

కుమార్తె kumarte, 5. A daughter.

కుములు kumulu, v. n. To be consumed, or inwardly burnt.

కుమ్మక్కు kmnmakkUj 5. Aid, assistance

కుమ్మరగువ్వ kummaraguvva, si A was tail.

కుమ్మరవాడు, కుమ్మరి kumniarava"cln :ktimman, .9. A potter. కుమ్మరత, కుమ్మరది kummarata, kummaradi, A female potter. కుమ్మరపురుగు kumniarapuiugu, A sort of insect. కుమ్మరసాన, కుమ్మరసారె kummarasana, kummarasare, A potter's wheel. కుమ్మరసారె చుక్క kummarasare tsnkka, The sixteenth of the lunar mansions ; from it's supposed similitude to the potter's wheel. కుమ్మరస్వరూపము kummara swarupamu, An earthen pot.

కుమ్మరించు kiimmarintsti,«.c. To pour out of a sack, or basket. 2. To empty ; to discharge.

కుమ్ము kumnm, v. a. To beat in a mortar. 2. To butt, or strike, with the horns. 3. A blow from the horns.

కుమ్ము kummu, s. Smoking ashes • fire not extinguished.

కుయి, కుయ్యి kuyi, kuyyi, 3. An ex- clamation of complaint, or sorrow.

కురంగట, కురంట kurangata, kuranta, adv. Near.,

కురించి kmrinclii, Postpos. ^c?e గురించి garinchi.

కురీచీ kurichi, 5. A chair.

కురిడీ kuridi, s. The kernel of the cocoamit.

కురిమిడిగట్టు kurirriidia-attu, s. A bank, for retaining water, in a field.

కురియు knnyo, v. ft. To rain.

కురియించు, కురిపించు kuriyintsn. kuripintsu, v. a. To cause to rain. నిప్పులుకురిపించు nippulukuripintsu, lit* To cause fire to rain. To be in a great passion, or hurry.

కురువు kuruvn, s. The act of raining కురుంజులు kurundzulu, s. phi. Small perpendicular posts, by which short beams are raised upon longer ones, and thus form a shelving roof, in the native houses.

కురుజీ kuruji, 5. A small, కంటాళముkantalamu, g. v.

కురుజు kurudzu, s A hawk.

కురుమగొఱ్ఱె knrumagorre, s. A sheep, with long wool.

కురుమవాడు kurumavadu, 5, A man who weaves blankets* or cumblies> as they are termed in India.

కురువు kuruvu, 5. The thigh.

కురూపము kurupamu, s. Deformity, ugliness.

కుఱినువ్వులు kurrinuvvulu, s. pin. A particular species of the Sesamum orientale.

కుఱు kurru, s. Shortness. 2. A little. 3. Haste. కుఱుకొను kurrukonu, v. n, To be in a hurry.

కుఱుకు kurruku s. A heap.

కుఱుచ ktirrutsa, s. Shortness. 2. A dance, adj. Diminutive, short.

కుఱుపు kurrupn, s. A sore, or boil.

కుఱుమాడు kurrumadu, 5. A shelving roof.

కుఱులు kurrulu, s. plu. Hairs.

కుఱువేఱుచెట్టు kurruverm chett.u, s. A plant, with a fragrant root.

కుఱ్ఱ kurrra, .9. An infant. 2. A boy, or lad. 3. A young buffaloe.

కుఱ్ఱు kurrn, v. To cry; to make a loud noise.

కులము knlamu, s. Race, tribe, caste, or family- 2. A multitude of animals of the same species. కులస్థుడు kulasthudu, A male of the same caste with one's-self. కులస్థురాలు kulasthuralu, A female of the same caste. కులస్త్రీ kulastrl, A chaste woman. కులీనుడు knlmudu, A man of honorable descent, of respectable family.

కులుకు kuluku, s. Affected gestures ; foppish airs. v. n. To affect such gestures.

కులుపురాయి kulupurayi, 5. A sort of gem.

కుళ్లగించు kullaffintsu, v. a. To dig slightly.

కుళ్లాయి kulla-yi, s. A cap.

కుళ్లు kullu, v. n. To putrify, decay, or grow rotten. 2. To envy. 3. To grieve in secret, s. Putrescence.

కువ్వ kuvva, s. A heap.

కుశలత kusalata, s. Cleverness. 2. Presence of mind.

కుశలము kusalamu, s. Well-being, welfare, happiness, safety, adj. Happy, well, right. కుశలము kusalanm. adj. Skilful ; conversant, expert.

కుష్టము kttshthama, s. The leprosy. 2. The plant termed Costus speciosus.

కుసి kusi, s. That portion of the ends of a bed frame, which is inserted, in the leg of the bedstead.

కుసిలించు knsilintsu, v. n To be discontented with what is paid, or given.

కుసుంబాపువ్వు, కుసుంభము kusumbapuvvu, kusumbhamu, s. The safflower. Carthamus tinctorius.

కుసుమము kusumamu, s. A flower. కుసుమగర్భము kusumagarbhainu, A female's hair? tied in a tuft, and enveloped in flowers. కుసుమేషుడు luisurneshiidu, lit He whose arrows are flowers. Cama, the god of love. కుసుమవర్షము kusumavarshamu, A shower of flowers.

కుసుమలు kusumalu, s. plu. A kind of paddy.

కుస్తరించు kustarintsu, v. a. To caress; to sooth.

కుక్షి kukshi, 8. The belly ; the cavity of the abdomen. కుక్షింభరి ku- kshimbhari, adj. Voracious eat- 8or»